تعص فان تعذّب (سرپيچى و نافرمانى مكن پس عذاب مى‌شوى)

و: بد از واوى كه در جواب امر آمده باشد مانند: اسلم و تسلم تقدير آن اسلم و ان تسلم مى‌باشد.

3- در جائى كه « ان » با لامى كه به معناى « كى » باشد همراه شود اظهار آن جائز است چنانچه مى‌گوئى: اسلمت لان ادخل الجنّة و نيز با « واو » عاطفه‌اى كه فعل مضارع با آن را به اسم صريح عطف كرده باشد اظهار ان ناصبه جايز مى‌باشد چنانچه مى‌گوئى: اعجبنى قيامك و ان تخرج، در اين مثال « واو » ان تخرج را به « قيامك » كه اسم صريح است عطف نموده.

و امّا اگر « ان » بين « لاء » و « لام » به معناى « كى » واقع شود اظهارش واجب است مانند: لا تذهب الى الشّارع لئلّا تلقى اعدائى (به خيابان نرو تا با دشمنان من ملاقات نكنى) در اين مثال چون « ان » بين « لام » و لاء قرار گرفته اظهارش واجب است چه آنكه لئلّا در اصل لان لا بوده بعد نون را از جنس لام نموده و سپس لام را در لام ادغام نموديم « لئلّا » شد.

4- كلمه « ان » وقتى بعد از « ظنّ » واقع شود در آن دو وجه جايز است:

الف: آنكه ناصبه باشد و به واسطه‌اش فعل مضارع منصوب گردد.

ب: آنكه آن را مخفّفه از مثقّله بدانيم نظير ان كه بعد از ماده علم واقع شود.

5- و امّا استخراج فعل مضارع منصوب در جملات ذيل و سبب منصوب شدنشان:

الف: « نسلم » و سبب نصب آن اين است كه « ان » مقدّره بعد از « لام » به معناى كى آنرا نصب داده‌

ب: « افوز » و سبب نصب آن اين است كه « ان » بعد از « فاء » در جواب تمنى مقدر بوده و آنرا نصب داده‌

ج: « يشفعوا » و سبب نصبش آن است كه « ان » بعد از « فاء » در جواب استفهام مقدّر بوده و آنرا نصب داده و همچنين است « نعمل » زيرا تقدير كلام او هل نردّ فان‌