7- « هذا البطل ... سيرته فى قصص مشاهير العالم»

11- دو آيه شريفه ذيل را تركيب نمائيد:

الف: «وسارعوا إلى مغفرة من ربّكم و جنّة عرضها السّموات و الأرض أعدّت للمتّقين، ألّذين ينفقون فى السّرّاء و الضّرّآء و الكاظمين الغيظ و العافين عن النّاس، و اللّه يحبّ المحسنين» ( آل عمران: آيه 3- 133- 134)

جواب‌

1- اسم فاعل اسمى است كه از « يفعل » يعنى فعل مضارع معلوم مشتق شده تا دلالت كند بر كسى كه فعل يعنى حدوث امرى قائم به او است و از ثلاثى مجرّد بر وزن فاعل مى‌آيد مانند: ضارب (مرد زننده)

2- اسم فاعل از غير ثلاثى مجرّد بر وزن صيغه مضارع همان فعلى مى‌آيد كه اسم فاعل از آن مشتق شده به اين نحو كه مضارع مذكور را در نظر گرفته سپس بجاى حرف مضارع (ى- ت- أ- ن) ميم مضموم قرار داده و سپس ما قبل آخر را كسره مى‌دهيم مانند: مدخل، مستخرج، مقتصد

3- اسم فاعل در صورتى كه به معناى حال يا استقبال باشد مانند فعل معلومى كه از آن مشتق شده عمل مى‌كند مشروط به اينكه اعتماد بر يكى از اشياء ذيل داشته باشد يعنى بعد از يكى از آنها قرار بگيرد:

الف: مبتداء مانند: زيد قائم ابوه‌

ب: ذو الحال مانند: جائنى زيد ضاربا ابوه عمرا.

ج: همزه استفهام مانند: أقائم زيد

د: حرف نفى مانند: ما قائم زيد

ه: موصوف: مانند: عندى رجل ضارب ابوه عمرا.

4- زمانى كه اسم فاعل به معناى ماضى باشد اضافه‌اش واجب است.

5- در صورتى كه اسم فاعل الف و لام داشته باشد بدون هيچ شرطى عمل مى‌كند مانند: زيد الضارب ابوه عمر الآن او غدا او امس.