ترجمه:

تقسيم مباحث علم اصول‌

مباحث اين علم به چهار قسم تقسيم مى‌شود:

1- مباحث الفاظ: در اين قسم از مباحث از مدلول الفاظ و ظواهر آنها در سطح گسترده‌اى صحبت مى‌شود نظير بحث از ظهور صيغه « افعل » در وجوب يا ظهور صيغه « نهى » در حرمت و مانند ايندو.

2- مباحث عقليّه: در اين بخش صحبت از لوازم احكام فى نفسها بميان مى‌آيد يعنى در اين بحث مى‌شود كه احكام با قطع نظر از اينكه مدلول لفظ هستند لوازمشان چيست همچون بحث از ملازمه بين حكم عقل و حكم شرع يا بحث از استلزام وجوب شيئ نسبت به وجوب مقدّمه‌اش كه معروف به مبحث مقدّمه واجب مى‌باشد و يا نظير بحث از ملازمه بين وجوب شيئ و حرمت ضدّش كه به مسئله ضدّ مشهور شده و مثل بحث از جواز و امتناع اجتماع امر و نهى و غير اين ابحاث از مسائل ديگر.

بيان مراد

حاصل مراد مرحوم مصنّف اينستكه:

پس از بررسى دقيق از ابتداء مباحث اصولى تا انتهاى آن باين نتيجه مى‌رسيم كه بطور دسته كرده مباحث علم اصول به چهار قسم تقسيم مى‌شوند بطوريكه هيچ بحث و مسئله‌اى از اين چهار قسم خارج نيست و آنها عبارتند از:

1- مباحث الفاظ.

2- مباحث عقليّه.

3- مباحث حجّت.

4- مباحث اصول عمليّه.

1- مباحث الفاظ و مادّه بحث در آن‌

همانطوريكه از عنوان اينقسم پيدا است در آن بايد از دلالت الفاظ صحبت‌