اسم الکتاب : بیان المراد؛ شرح فارسی بر اصول الفقه المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 193
يعنى وضع الفاظ براى اعمّ نيز باطل مىباشد.
بيان تبدّل در ماهيّت
بنابر قول اعمّىها هرجزئى از اجزاء نماز حتّى اركان آن همچون ركوع و
سجود و امثال ايندو كه مفقود باشد باز اطلاق اسم « صلوة » به باقى اجزاء صحيح است چنانچه اگر ركوع و سجود و هرجزئى را كه در
اين فرض مفقود فرض نموديم وجود پيدا نموده و بجاى آنها جزئى را كه موجود و محقّق
انگاشتيم مفقود و معدوم قرار دهيم باز اطلاق صلوة صحيح مىباشد.
پس در نتيجه مىتوان گفت هرجزئى از اجزاء نماز در صورت وجودش مقوّم و
محقّق صلوة بوده و در فرض عدمش مقوّم و محقّق نيست و اين معنا لازمهاش آنستكه در
حقيقت و ماهيّت نماز تبدّل است يعنى هرجزئى بدل از جزء ديگر موجب تحقّق و وجود
ماهيّت مىباشد و در محلّش باثبات رسيده كه تبدّل در ماهيّت باطل است.
بيان ترديد در ماهيّت
مقصود از ترديد در ماهيّت اينستكه:
طبق قول اعمّىها اگر تمام اجزاء موجود باشند اسم صلوة بر آن صادق
است چنانچه اگر برخى از آنها نيز موجود و بعضى مفقود نيز باشند باز اسم صلوة صدق
مىكند پس تحقّق ماهيّت مردّد است بين وجود تمام اجزاء يا بعض آنها و بعبارت ديگر:
بايد بگوئيم يا تمام اجزاء محقّق ماهيّت بوده و يا بعض آنها و بدون
شكّ اين امر نيز باطل و غير قابل التزام است زيرا هرماهيّتى از حيث ذات و حقيقتش
متعيّن بوده اگرچه از جهت تشخّصات فردى واجد ابهام است يعنى قابل انطباق با هريك
از افرادش مىباشد.
قوله: و توضيح ذلك: مشار اليه « ذلك » توهّم مىباشد.
قوله: كما يصحّ صدقه: يعنى صدق اسم الصّلوة.
اسم الکتاب : بیان المراد؛ شرح فارسی بر اصول الفقه المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 193