responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : المباحث النحويه شرح سيوطى المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    الجزء : 1  صفحة : 89

باشند و ايندو نيز يك‌حرفى و دوحرفى هستند لاجرم همچون حروف مبنى مى‌باشند.

اعتراض و جواب از آن‌

ممكنست در مقام اعتراض گفته شود:

قبول نداريم هراسم يك‌حرفى يا دوحرفى مبنى باشد و علّت بنائش را شباهت وضعى بحروف بدانيم زيرا اينحكم در برخى كلمات مانند: دم (خون) و يد (دست) تخلّف دارد و بدين‌ترتيب نمى‌توان براى آن كلّيّت قائل شد و وقتى كلّى نبود از آن بصورت قاعده ياد كردن صحيح نيست.

شارح در جواب از اين اعتراض مى‌گويد:

حكمى كه ذكر شد و در طىّ آن گفتيم شباهت وضعى اسم بحروف آنرا مبنى مى‌نمايد قاعده كلّى است يعنى باين قاعده ملتزم هستيم كه هراسم يك يا دوحرفى بايد مبنى باشد و امّا دو كلمه « يد » و « دم » موجب رفع يد از حكم نخواهند شد چه آنكه اصل ايندو كلمه سه‌حرفى است يعنى اصل « يد » يدى و اصل « دم » دمى بوده است و چون ضمّه بر « يا » ثقيل بود آنرا حذف نموده التقاء ساكنين بين ياء و تنوين شد از اينرو « ياء » را در ايندو حذف كردند، پس قاعده‌اى كه ذكر شد بجاى خود محفوظ است.

مؤلّف گويد:

از شواهد و ادلّه‌اى كه اصل ايندو كلمه سه‌حرفى بوده آنكه در تثنيه ايندو گفته مى‌شود: يديان و دميان.

چنانچه در جمعشان نيز ايدى و دماء مى‌گويند.

سپس مصنّف مى‌گويد:

و ديگر از اقسام شباهت مدنى كه اسم را مبنى مى‌نمايد شباهت معنوى است چنانچه در « متى » و « هنا » اين شباهت وجود دارد.

اسم الکتاب : المباحث النحويه شرح سيوطى المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    الجزء : 1  صفحة : 89
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست