تتمّة

اذا دلّت كلمة على حدث ماض و لم تقبل التّاء كشتّان او على حدث حاضر او مستقبل و لم تقبل لم كاوّه فهى اسم فعل ايضا قاله المصنّف فى عمدته.

ترجمه و شرح:

مصنّف گويد:

اگر امر براى نون تأكيد جائى در آن نباشد اسم است نه فعل.

شارح گويد:

مقصود از « امر » كلمه‌اى است كه معناى امر را مى‌فهماند و مراد از « معناى امر» طلب ايجاد چيزى است چه آنكه « امر » داراى معانى متعدّد از قبيل: فرمان، طلب، شيئ، و هول و غير اينها بوده ولى همانطورى كه گفته شد منظور از آن در اينجا همان معناى اصطلاحى آن يعنى طلب ايجاد چيزى مى‌باشد و حاصل كلام آنكه بسا كلمه‌اى است كه معناى طلب ايجاد شيئ را افاده نموده ولى قابليّت براى الحاق نون تأكيد در آن نيست همچون اسماء افعال بمعناى امر نظير:

رويد بمعناى (امهل، مهلت بده) يا صه (اسكت، سكوت نما) يا حيّهل (ايت، بياور) بايد گفت:

اين قسم از كلمات امر نبوده بلكه اسم هستند.

سپس شارح گويد:

كلمه « حيّهل » لفظى است مركّب از « حىّ » و « هل » بمعناى « اقبل » يعنى بياور.

پس از آن مى‌افزايد:

همانطوريكه گفته شد كلمه‌اى كه داراى معناى امر بوده ولى نون تأكيد قبول نكند امر نيست اكنون مى‌گوئيم:

در مقابل اگر كلمه‌اى نون را پذيرفت ولى معناى امر را نداشت فعل امر