يأتى جملة: معطوف است به « يأتى مفردا» و جملة حال است از ضمير فاعلى در « يأتى ».

حاوية: بصيغه اسم فاعل، حال است از « جملة ».

معنى: مفعول است براى « حاوية » ، مضاف.

الّذى: مضاف اليه براى « معنى » موصول.

سيقت: بصيغه ماضى مجهول و ضمير نائب فاعلى آن به « جمله » راجع بوده و جمله « سيقت له» صله و عائد است براى « الّذى ».

له: جار و مجرور، متعلّق است به « سيقت » و ضمير مجرورى آن به « الّذى » راجع است.

ترجمه:

خبر مفرد و جمله مى‌آيد و در صورتيكه جمله باشد مشتمل است برمعناى آنچيزى كه اين خبر جمله براى آن آورده شده يعنى مبتداء.

شرح عربى:

و الخبر، هو، الجزء المتمّ الفائدة، مع مبتدء غير الوصف، كاللّه برّ، اى محسن لعباده.

و الايادى، اى النّعم، شاهدة، له.

و مفردا يأتىّ، الخبر، و المراد به ما للعوامل تسلّط على لفظه فيشمل ما لا معمول له كهذا زيد و ما عمل الجرّ كزيد غلام عمرو او الرّفع كزيد قائم ابوه او النّصب كهذا ضارب ابوه عمرا.

ترجمه و شرح:

مبحث خبر و اقسام آن‌

مصنّف گويد:

خبر جزئى از كلام را گويند كه فائده جمهل با آن تمام شود.

شارح گويد:

مقصود خبرى است كه با مبتداء غير وصفى يعنى اسمى همراه باشد.