علّتى كه شارح براى بناء برضمّ آورد پس از فراغت از معرب بودن اىّ در حالت دوّم بوده و اعرابش در اينحال را مفروغ غنه و مسلّم فرض كرده است لذا اشكال يادشده ديگر بوى متوجّه نمى‌گردد.

و بهرصورت شارح گويد:

مثال بناء اىّ برضمّ در حالت چهارم آيه شريفه (69) از سوره مريم است كه مى‌فرمايد:

ثمّ لننزعنّ من كلّ شيعة ايّهم اشدّ على الرّحمن عتيّا.

يعنى: سپس هركه را كه سركشى و نافرمانيش بيشتر باشد يك‌يك از هرفرقه بيرون مى‌آوريم.

شاهد در « ايّهم » است كه مفعول « لننزعنّ » بوده و معذلك طبق قرائت جمهور مبنى برضمّ شده زيرا اضافه شده و صدر و صله‌اش كه « هو » باشد حذف گرديده.

قوله: بان كانت مضافة: ضمير در « كانت » به « اىّ » راجع است.

قوله: و صدر صلتها: يعنى صله اىّ.

قوله: قيل لتأكيد مشابهتها: يعنى مشابهة اىّ.

قوله: من حيث افتقارها الى ذلك المحذوف: ضمير در « افتقارها » به اىّ راجع مى‌باشد.

قوله: فيلزم عليها بنائها فيها: ضمير در « عليها » به هذه العلّة راجع بوده و ضمير در « بنائها » به اىّ و در « فيها » به حالة ثانيه عود مى‌نمايد.

قوله: على انّ بعضهم: كلمه « على » يعنى علاوه براين و از اين گذشته و ضمير در « بعضهم » به نحاة راجع است.

قوله: قال به قياسا: ضمير در « به » به بناء اىّ در حالت دوّم راجع است و مقصود از « قياسا » اينستكه حالت دوّم را به صورت چهارم قياس و تشبيه كرده‌اند.

قوله: نقله الرّضى: ضمير مفعولى در « نقله » به قائل شدن برخى به بناء اىّ‌