تجزيه و تركيب‌

واو: استيناف.

وضعوا: فعل ماضى، صيغه جمع مذكّر غائب.

لبعض: جارّ و مجرور، متعلّق به « وضعوا » ، مضاف.

الاجناس: مضاف اليه.

علم: مفعول براى « وضعوا » و سكونش بخاطر وقف است كه بنابر لغت ربيعه در حالت وقف كلمات ساكن قرائت مى‌شوند.

كعلم: جارّ و مجرور، متعلّق به « استقرّ » حال است از « علم » ، مضاف.

الاشخاص: مضاف اليه.

لفظا: تميز است براى « علم الاشخاص».

و: حاليّه.

هو: مبتداء.

عمّ: مخفّف « اعمّ » خبر و جمله اسميّه حاليّه است.

ترجمه:

براى برخى از اجناس علم وضع كرده‌اند مانند علم اشخاص كه از حيث لفظ همچون آنها مى‌باشند و اينقسم از اعلام از نظر معنا داراى عموميّت هستند.

شرح عربى:

و وضعوا لبعض الاجناس، لا لكلّها، علم، بالوقف على السّكون على لغة ربيعة، كعلم الاشخاص لفظا، فيأتى منه الحال و يمتنع من الصّرف مع يبب آخر و من دخول الالف و اللّام عليه و نعته بالنّكرة و يبتدء به، و هو عمّ، معنا اى مدلوله شايع كمدلول النّكرة لا يخصّ واحدا بعينه و لذلك ذكر فى شرح التّسهيل انّه كاسم الجنس.