كلمه « الفيّه » بملاحظه « ياء مشدّده» كه در آن هست اسم منسوب بوده كه به « الف » نسبت داده شده نه « الفان » پس چگونه مى‌توان تعداد اشعار را « الفان » فرض نمود.

جواب‌

چه اشعار « الف » بوده يا « الفان » از اين نظر ايراد و اشكالى نيست زيرا اسم منسوب در مفرد و تثنيه بيك هيئت استعمال مى‌شود چنانچه برخى از ادباء فرموده‌اند و شرح آن عنقريب خواهد آمد.

قوله: عدّتها: ضمير مؤنّث به « اشعار و ابيات ارجوزه» راجع است.

قوله: الف بيت: بنابر اينكه هردو مصرعى يك بيت محسوب گردد.

قوله: او الفان بناء على انّ الخ: يعنى وجه دو هزار بيت بودن آنستكه هرمصرعى را يك بيت بدانيم.

قوله: و لا يقدح ذلك فى النّسبة: كلمه « لا يقدح» يعنى « لا يضرّ» و ذلك اسم اشاره است و مشار اليهش « كون عدّتها الفين» مى‌باشد.

و حاصل مقصود اينست كه اگرچه لفظ « الفيّه » بصيغه مفرد است ولى معذلك اشكالى ندارد كه آنرا اسم منسوب براى « الفين » بدانيم زيرا در باب اسم منسوب گفته‌اند اسم چه بصيغه مفرد بوده و چه غير آن در وقت نسبت بصيغه مفرد آورده مى‌شود.

شرح عربى:

مقاصد النّحو: اى مهمّاته.

و المراد به المرادف لقولنا « علم العربيّة المطلق على ما يعرف به اواخر الكلم اعرابا و بناء و ما يعرف به ذواتها صحّة و اعتلالا، لا ما يقابل التّصريف.

ترجمه و شرح:

مقاصد نحو يعنى امور مهمّ علم نحو.

و منظور از « نحو » معناى مرادف با قول ما است كه مى‌گوئيم « علم‌