بحث ششم حكم مشترك لفظى و قرينه آن‌

حكم مشترك لفظى آنستكه، لفظ در تمام معانى حقيقت بوده و نسبت لفظ به تمام آنها على السّويّه است، از اينرو اگر متكلّم هركدام از معانى را بخصوصه بخواهد اراده كند بر او لازم است كه نصب قرينه كند و در غير اينصورت وظيفه مخاطب توقّف مى‌باشد.

و قبلا گفتيم قرينه در باب مشترك اصطلاحا به قرينه معيّنه ناميده ميشود؛ زيرا، تعيين هريك از معانى در مقام اراده محتاج بقرينه ميباشد.

بحث هفتم حقيقت شرعيّه و متشرّعه‌

حقيقت شرعيّه آنستكه، لفظى از الفاظ مستعمل در لسان شارع همچون، صوم، صلوة و حجّ ثابت شود كه در زمان و عصر خود شارع بدون قرينه در معانى شرعيه استعمال ميشده ولى حقيقت متشرّعه آن است كه اين امر ثابت نشده و فقط اجمالا بدانيم كه اهل شرع اين الفاظ را در معانى غيرلغوى كه شرعى باشند بكار مى‌برند.

ناگفته نماند كه، مقصود از « شارع » صرفا وجود مقدّس پيامبر اكرم- صلى اللّه عليه و آله و سلّم ميباشد.

نتيجه و ثمره‌

اگر لفظى در لسان شارع بدون قرينه وارد شد مثل اينكه روايتى باين مضمون وارد گشت: صلّوا عند رؤية الهلال اگر قائل به حقيقت شرعيّه باشيم، لازم است « صلّوا » را بر نماز حمل كنيم و اگر آنرا قبول نداشته باشيم بر معناى‌