در ايندو حديث « حتّى تعلم» قيد براى حكم يعنى: حلال و طاهر قرار داده شده، لذا مفهوم
آن در ايندو چنين است:
هر شيئ بعد از علم بحرمتش حرام و هرچيزى بعد از علم بعدم طهارتش
متنجّس مىباشد، از اينرو در اين قبيل از موارد بايد مفهوم را بپذيريم.
و امّا اگر غايت قيد براى حكم نباشد، مفهوم منتفى است، چنانچه در
صورتيكه آنرا قيد براى موضوع قرار دهند، نظير وصف بوده و هرچه در آن گفتيم اينجا
نيز جارى است.
بحث ششم مفهوم لقب و عدد
حق اينستكه، لقب و عدد نيز مفهوم ندارند، زيرا از نظر لغت و عرف براى
افاده مفهوم وضع نشدهاند.
(باب عموم و خصوص)
بحث اوّل تعريف عموم و خصوص
عموم عبارتست از مفهومى كه داراى توسعه و وسعت بوده كه بلحاظ آن
افراد و مصاديقى را شامل مىشود مانند:
وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ.
شاهد در « الانسان » است كه داراى مفهومى عام بوده و باعتبار آن
تمام افراد و مصاديق انسان را شامل ميشود.