در اينصورت متعارضين محسوب شده و قاعده باب تعارض مقتضى است كه ظاهر را بر اظهر حمل كنيم.

مقدّمه هشتم [حكم صور اتيان فرد مجمع العنوانين توسط مكلف‌]

اگر مكلّف فرد مجمع العنوانين را اتيان نمود؛ مثلا، در ملك غصبى نماز خواند يا با آب غصبى لباس را تطهير نمود، در اينجا نسبت به مأمور به يا قصد امر داشته يا چنين قصدى را ندارد:

المباحث الاصولية ؛ ص50

ر مأمور به را بقصد امر نياور مسلّال مأمور به را اطاعت نكرده و امر همچنان بقوّت خود باقيست، مشروط باينكه مأمور به از عباديّات باشد و امّا اگر آنرا بقصد امر و داعى قربت اتيان نمود، بنابر قول قائلين به اجتماع امتثال حاصل است، چه در عباديّات و چه توصّليّات، منتهى در عرض امتثال مرتكب معصيت و گناه نيز شده است.

و بنابر قول قائلين به امتناع نيز، امتثال تحقّق يافته است مشروط باينكه جانب امر را ترجيح دهند منتهى فرق ايشان با اجتماعى‌ها اينستكه، طبق اينقول مكلّف معصيت ننموده، بلكه صرفا اطاعت و امتثال كرده است، ولى بنابر قول اجتماعى‌ها، شخص هم مرتكب معصيت شده و هم امتثال و اطاعت نموده است.

و در صورتيكه امتناعى‌ها جانب نهى را ترجيح دهند در فرضى كه مورد اجتماع از توصّليّات باشد البتّه، با آوردن فرد مجمع العنوانين امر ساقط است، زيرا غرض حاصل ميباشد، مثل اينكه، با آب غصبى لباسش را تطهير نمود، در اينجا براى نمازش امر به تطهير ديگر ندارد، چون فرض اينستكه، تطهير و ازاله نجاست از عباديّات نبوده تا قصد قربت بخواهد و احيانا نهى موجب فسادش گردد.

و امّا اگر مورد اجتماع امر عبادى باشد همچون، نماز در ملك غصبى، در