از طلوع صبح تا غروب آفتاب بوده و در اين زمان تمام فعل بايد واقع شود، باينمعنا كه، اوّل صوم با اوّل جزء زمان و آخر جزئش با آخر جزء آن منطبق مى‌گردد.

واجب موسّع: آنستكه زمان بيش از فعل باشد، مانند: نماز ظهرين (ظهر و عصر) كه وقت آن از زوال آفتاب تا غروب بوده در حاليكه، انجام ظهرين بمراتب از اين ظرف كمتر مى‌باشد.

تنبيه (1)

در واجب موسّع ميتوان افراد متعدّدى را در طول زمان اتيان نمود و مكلّف هر فردى را كه بياورد امتثال فرمان آمر را نموده.

و بعبارت ديگر:

مكلّف درآوردن هركدام از اين افراد مخيّر است و حاكم به تخيير عقل بوده نه شرع همانطوريكه، اگر طبيعتى مطلوب بود تخيير بين افرادش عقلى است نه شرعى.

بنابراين، بحكم عقل مكلّف هر فردى از نماز ظهرين را كه در فاصله بين زوال و غروب قرار دارد بياورد از عهده تكليف برآمده و امتثال حاصل مى‌باشد.

تنبيه (2)

در واجب موقّت بين اصوليّون اين اختلاف مى‌باشد كه:

اگر مكلّف فعل را در وقت معيّن‌شده نياورد، آيا اتيان بآن بعد از وقت لازمست يا لازم نيست؟

بعضى آنرا واجب دانسته و برخى وجوبش را نفى نموده‌اند.

حقّ اينستكه، بگوئيم:

اگر احراز كرده‌ايم كه شارع مقدّس دو مطلوب دارد: