شبهه موضوعيه تحريميّه مانند قطعه گوشتى كه مردّد است بين ميته و
مذكّى بودن.
در اينصورت ادلّهاى از قبيل: كلّ شئ لك حلال حتّى تعلم انّه حرام
بعينه.
جارى بوده و ظاهرا بين اصوليون و اخبارىها در آن اختلافى نيست و
هردو دسته به برائت قائل هستند.
شبهه حكميه وجوبيه
در اينمسئله نيز چهار فرض متصوّر است:
1- شبهه وجوبيهاى كه منشاء آن عدم النّص باشد.
و مقصود از « نصّ » نصّ معتبر است؛ بنابراين، اگر در موردى خبر
ضعيف يا فتوائى بر وجوب شيئى قائم شد از آن به شبهه وجوبيّه تعبير مىكنند، مثل
اينكه روايت ضعيفى وارد شده كه دلالت بر وجوب دعاء در وقت رؤيت هلال مىكند.
حكم در اينقسم از شبهه باتّفاق اصولى و اخبارى برائت است.
2- شبهه وجوبيهاى كه منشاء آن اجمال النّص باشد.
مثل اينكه در روايتى لفظ امر وارد شده و چون امر مشترك است بين وجوب
و استحباب يا وجوب و اباحه، لذا در حكم آن شك مىكنيم. در اين فرض باتّفاق اخبارى
و اصولى حكم عدم وجوب احتياط است.
3- شبهه وجوبيهاى كه منشاء آن تعارض نصين باشد، مثلا روايتى بر وجوب
شيئى و روايت ديگر بر استحباب آن دلالت كند.
در اينقسم نيز حكم عدم وجوب احتياط بوده و ظاهرا بين اخبارى و