ومق (دوست داشت) ماضى معلوم.

يمق (دوست مى‌دارد) مضارع معلوم.

مقة (دوست داشتن) مصدر.

شرح‌

احد اصوله حرف علّة: ضمير در « اصوله » به ماء در « ما كان» برمى‌گردد و مقصود از « اصول » حروف اصلى كلمه است.

و هى الواو و الياء و الالف: ضمير « هى » به حرف علّه برمى‌گردد.

و تسمّى حروف المدّ: ضمير در « تسمّى » به واو و ياء و الف برمى‌گردد و ناميدن اينحروف به اسم « مدّ » بخاطر آنستكه در وقت اداء شدن كشيده و ممتد از دهان خارج مى‌شوند.

و اللّين: ناميدن آنها بنام « لين » بخاطر آنستكه با نرمش خاصّى اداء مى‌گردند.

و الالف حينئذ: كلمه « حينئذ » يعنى در هنگامى كه حرف لين و مدّ مى‌باشد.

و انواعه سبعة: ضمير در « انواعه » به معتلّ برمى‌گردد.

يقال له المثال: ضمير در « له » به معتلّ الفاء برمى‌گردد.

لمماثلته الصّحيح: ضمير در « مماثلته » به معتلّ الفاء برمى‌گردد.

فى احتمال الحركات: يعنى مثال از نظر داشتن حركات مانند صحيح مى‌باشد پس همانطوريكه فعل « ضرب » داراى سه حركت فتحه متوالى است « وعد » نيز مانندش مى‌باشد.

و من مصدره: ضمير در « مصدره » به « مضارع » برمى‌گردد.

و تسلم فى ساير تصاريفه: ضمير در « تسلم » به واو راجع بوده و مقصود از « تصاريفه » مشتقّات فعل مضارع مى‌باشد.