و حروف علّه عبارتند از: واو و ياء و الف و بآنها حروف مدّ و لين نيز مى‌گويند.

بايد توجّه داشت الفى از حروف علّه است كه از واو يا ياء قلب شده باشد.

انواع معتلّ هفت تا است بشرح زير:

نوع اوّل معتلّ الفاء

معتلّ الفاء كلمه‌اى است كه فاء الفعلش حرف علّه باشد و بآن « مثال » نيز گفته مى‌شود زيرا در احتمال حركات با صحيح مشابه و مماثل است چنانچه وعد با ضرب و نصر شباهت دارد.

امّا معتلّ الفائى كه فاء الفعلش واو باشد پس واو از مضارع آن‌كه بر وزن « يفعل » بكسر عين باشد و نيز از مصدرش كه بر وزن « فعله » هست حذف شده ولى در ساير تصاريفش سالم و محفوظ باقى مى‌ماند فلذا مى‌گوئى:

الكلام اللطيف، شرح فارسى بر تصريف ؛ ص75

د (وعده داد) ماضى معلوم.

يعد (وعده مى‌دهد) مضارع معلوم.

عدة (وعده دادن) مصدر.

وعدا (وعده دادن) مصدر.

واعد (وعده‌دهنده) اسم فاعل.

موعود (وعده‌داده شده) اسم مفعول.

عد (وعده بده) امر حاضر.

لا يعد (نبايد وعده دهد) نهى.

و همچنين است: