و من الزّجر: كلمه « زجر » يعنى بازداشتن.

و اذّكر: در اصل « ذكر » بود بباب افتعال رفت اذتكر شد سپس تاء دو نقطه را از جنس دال نموده به اذدكر مبدّل گرديد پس از آن دال را به ذال مبدّل كرده و در هم ادغام نموديم اذّكر شد.

متن: و تلحق الفعل غير الماضي و الحال نونان للتّأكيد خفيفة ساكنة و ثقيلة مفتوحة الّا فيما تختصّ به و هو فعل الاثنين و جماعة النّساء فهى مكسورة فيهما ابدا فتقول اذهبانّ للاثنين و اذهبنانّ للنّسوة.

و تدخل الفا بعد نون جمع المؤنّث لتفصل بين النّونات و لا تدخلهما الخفيفة لانّه يلزم التقاء السّاكنين على غير حدّه، فانّ التقاء السّاكنين انّما يجوز اذا كان الاوّل حرف مدّ و الثّاني مدغما فيه نحو دابّة.

ترجمه:

نون تأكيد و درآمدنش بر سر افعال‌

و بفعل غير ماضى و حال دو نون كه براى تأكيد مى‌باشند ملحق مى‌شوند و آندو عبارتند از:

1- نون تأكيد خفيفه كه ساكن است.

2- نون تأكيد ثقيله كه مفتوح مى‌باشد.

البتّه اينكه گفتيم نون تأكيد ثقيله مفتوح است در غير صيغه‌هائى بوده كه بآنها اختصاص دارد و آن صيغ عبارتند از:

الف: صيغه‌هاى تثنيه.

ب: دو صيغه جمع مؤنّث حاضر و غائب.

چه آنكه نون در اينها هميشه مكسور است نه مفتوح لذا در تثنيه‌