متن :

فى المنطق‌

مقدّمه:

العلم ان كان اذعانا للنّسبة فتصديق و الّا فتصوّر .

ترجمه : بخش اوّل از دو بخش كتاب در علم منطق ميباشد .

مقدّمه : علم اگر باور داشتن نسبت بوده بآن تصديق گفته و در غير اينصورت تصوّر باشد .

حاشيه : قوله : القسم الاوّل :

لمّا علم ضمنا من قوله « فى تحزير المنطق و الكلام » انّ كتابه على قسمين لم يحتج الى التّصريح بهذا فصّح تعريف القسم الاوّل بلام العهد لكونه معهودا ضمنا و هذا بخلاف المقدّمة فانّها لم يعلم وجودها سابقا فلم تكن معهودة فلهذا نكّرها و قال « مقدمة » .

ترجمه : عبارت « القسم الاوّل » در متن مصنّف :

چون از ضمن كلام مصنّف كه گفت « فى تحرير المنطق و الكلام » دانسته شد كتاب او بر دو بخش است لاجرم نيازى باينكه تصريح به دو تقسيم نمايد نبود از اينرو بخش اوّل كتاب را با الف و لام تعريف عهد آورد و گفت « القسم الاوّل » زيرا از آن در سابق ضمنا نام برد و بدينوسيله آنرا معهود شناخته شده قرار داد بخلاف « مقدمه » چه بلحاظ اينكه در سابق نامى از آن برده نشد و وجودش معلوم و معهود نگشت از اينجهت وجهى براى معرفه آوردنش نبود و مجالى براى دخول الف و لام عهد ديده نشد فلذا آنرا نكره آورد و گفت « مقدمة » .

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص