و حاصل آنكه با توجّه به آنچه ذكر نموديم شخص متنبّه مى‌تواند قضاياى مركّبه بسيارى را استخراج نمايد كه منطقيّون متعرّض آنها نشده‌اند .

قوله : بل سيجيئ الاشاره الى بعض آخر :

ممكن است مقصود از « بعض » قضاياى « حينيّه لا دائمه » و « عرفيه دائمه فى البعض » باشد كه در مبحث عكس مستوى آنها را ذكر نموده‌اند .

حاشيه : قوله : فتسمّى الوجوديّة اللّادائمة :

هى المطلقة العامة المقيّدة باللّادوام الذّاتى نحو : لا شئ من الانسان بمتنفّس بالفعل لا دائما اى كلّ انسان متنفّس بالفعل .

فهى مركبة من مطلقتين عامّتين، احديهما موجبه و الاخرى سالبة .

ترجمه و شرح :

وجوديه لا دائمه و معناى آن‌

قضيّه وجوديه لا دائمه از قضاياى مركّبه‌اى است كه در اصل همان « مطلقه عامه » بوده منتهى آنرا به قيد « لا دوام ذاتى » مقيّد نموده‌اند مانند اينكه بگوئيم :

هيچ انسانى بالفعل تنفّس نمى‌كند لا دائما .

كه در اين قضيّه جزء اوّل « مطلقه عامه » بوده و جزء دوّمش نيز مطلقه عامه‌اى است كه با اوّل از حيث كيف مخالف است يعنى جزء اوّل سالبه بوده ولى جزء دوّم موجبه ميباشد چه آنكه معناى « لا دائما » اينستكه : هر انسانى بالفعل تنفس مى‌نمايد .

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص