شد ( يعنى : الفصل هو المقول على الشى‌ء فى جواب اىّ شى‌ء هو فى ذاته ) مانع از غير نباشد زيرا تعريف مذكور بر حدّ تامّ نيز صادق مى‌شود و ايندو خود اشكالى است كه لازم مى‌آيد و مخفى نماند هردو از اشكالاتى است كه فخر رازى در اينمقام وارد نموده است .

البتّه جوابهائى نيز از اين اشكال داده شده كه ما به دو جواب در اينجا اشاره مى‌كنيم :

جواب اوّل از صاحب محاكمات‌

صاحب محاكمات ( يعنى محمّد رازى شارح مطالع ) در جواب گفته است :

كلمه « اىّ » اگر چه از نظر وضع لغوى براى طلب چيزى كه مميّز و مشخّص است مى‌باشد بدون قيد و شرطى ولى در اصطلاح اهل معقول اينطور نيست كه آنرا براى مطلق مميّز استعمال كنند بلكه از آن جهت طلب مميّزى استفاده مى‌كنند كه در جواب « ما هو » حمل نشود از اينرو حدّ تامّ و جنس از تعريف فصل خارج ميشوند چه آنكه ايندو در جواب « ما هو » مى‌آيند .

حاشيه : و للمحقّق الطّوسى ( ره ) هيهنا مسلك آخر ادقّ و اتقن و هو انّا لا نسئل عن الفصل الّا بعد ان نعلم انّ للشّئ جنسا بناء على انّ ما لا جنس له لا فصل له و اذا علمنا الشئ بالجنس فنطلب ما يميّزه عن المشاركات فى ذلك الجنس فنقول :

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص