افمن هو قائم على كلّ نفس بما كسبت‌ ( آيا خدائى را كه نگهبان همه نفوس عالم با آثارشان هست فراموش كردند ...) مقاله زمخشرى و جماعت غير ممكنست و نميتوان گفت بين همزه و حرف عطف جمله‌اى مقدّر مى‌باشد.

سپس مصنّف گويد:

زمخشرى در چند مورد از كلامش بآنچه سيبويه و جمهور گفته‌اند جزم و يقين پيدا كرده و از جمله: در آيه شريفه:

افامن اهل القرى‌ ( آيا پس اهل باديه در امان هستند) گفته است.

جمله بعد از « فاء » معطوف است به‌ «فاخذناهمبغتة» ( پس گرفتيم ايشان را ناگهان).

و طبق اين گفتار همزه استفهام كه جزئى از جمله معطوف است بر عاطف يعنى فاء مقدّم شده. و همچنين در ذيل آيه شريفه:

ائنّا لمبعوثون او آبائنا ( آيا ما برانگيخته شده‌ايم يا پدران ما) در قرائت آنانكه (واو) را با فتحه كرده‌اند نه بسكون گفته است:

آبائنا عطف شده بر ضمير در « مبعوثون » و چون اين عطف از قبيل عطف اسم ظاهر بر ضمير متصل مرفوع است لاجرم به فاصله شدن همزه بين عاطف و معطوف عليه اكتفاء شده است.

پس از آن مصنّف مى‌گويد:

زمخشرى در يك مورد نيز هردو وجه (وجهى كه سيبويه و جمهور گفته و وجهى را كه خود و جماعت گفته‌اند) را تجويز كرده و آن اينستكه در ذيل آيه شريفه:

أفغير دين اللّه يبغون‌ ( آيا پس غير دين خدا را طلب مى‌كنيد) گفته است: همزه انكارى بر « فاء » عاطفه كه جمله‌اى را بر جمله ديگر عطف مى‌كند داخل شده است و سپس همزه مزبور بين عاطف و معطوف قرار گرفته و مى‌توان گفت:

عاطف جمله بعد خود را بر محذوفى عطف نموده است و تقدير آيه چنين مى‌باشد: ايتولّون، فغير دين اللّه يبغون.