اسم الکتاب : الکلام الغنی؛ شرح فارسی بر باب اول مغنی المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 256
مصنّف مىگويد:
اين استدلال از طرف منكرين ردّ شده و گفتهاند:
قبول نداريم كه « هاء » براى سكت باشد بلكه ضمير متّصل منصوب است كه
اسم « انّ » بوده و خبر آن محذوف است و تقدير كلام: انّه
كذلك مىباشد.
پس از آن مصنّف گويد:
بهتر آنستكه بقول ابن زبير استدلال شود و آن اينستكه:
كسى بوى گفت:
لعن اللّه ناقة حملتنى اليك (خداوند لعنت كند شترى را كه من را بسوى
تو آورد).
ابن زبير در جواب گفت:
انّ و راكبها (بلى با راكبش) يعنى خداوند هم شتر و هم سوار بر آنرا
لعنت كند.
شاهد در « انّ » است كه بمعناى « نعم » مىباشد زيرا اگر از حروف مشبهة باشد بايد اسم و خبر برايش ذكر
شود درحاليكه هيچكدام در كلام نيستند و معلوم است كه حذف اسم و خبر هردو جايز
نيست.
كلام مبرّد و اعتراض بوى
از مبرّد نحوى منقول است كه آيه شريفه: انّ هذان لساحران .
بنابر قرائت آنانكه آنرا بهمين هيئت خواندهاند محمول است بر همين
معنا يعنى لفظ « انّ » در آن بمعناى « نعم » مىباشد.
ولى بر اين گفتار دو اعتراض شده كه ذيلا بيان مىشوند:
اعتراض اوّل: اعتراض اوّل آنستكه آمدن « انّ » بمعناى « نعم » شاذ و بسيار نادر است حتى برخى گفتهاند چنين
معنائى براى « انّ » ثابت نشده.
اعتراض دوّم: لام بر سر خبر مبتدأ داخل نميشود حال اگر در آيه شريفه « انّ » بمعناى نعم باشد لازمهاش اينستكه « هذان » را مبتدأ و « لساحران » را خبر قرار دهيم و بدين ترتيب محذور و اشكال
مزبور لازم مىآيد.
اسم الکتاب : الکلام الغنی؛ شرح فارسی بر باب اول مغنی المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 256