البته اينكه گفته شد « ان » در اينكلمات ضمير مخاطب است طبق نظريّه جمهور بوده كه مى‌گويند ضمير لفظ « ان » مى‌باشد و « تاء » حرف خطاب است.

حرف بر چهار قسم است:

قسم اوّل از اقسام «ان» حرفيّه‌

قسم اوّل آنستكه حرف مصدرى و ناصب فعل مضارع باشد و آن در دو موضع واقع ميشود:

موضع اوّل: در ابتداء كلام و آن در موضع رفع ميباشد مانند:

و ان تصوموا خير لكم‌ ( گرفتن روزه براى شما بهتر است).

و نظير:

و ان تصبروا خير لكم‌ ( صبر نمودن براى شما بهتر است).

و مثل:

و ان يستعففن خير لهنّ‌ ( عفّت و پاكدامنى زنان براى ايشان بهتر است).

و همچون:

و ان تعفوا اقرب للتقوى‌ ( عفو و بخشيدن شما به تقوى و پرهيزكارى نزديك‌تر است).

در اين چهار مثال لفظ « ان » با فعل مضارعى كه بعدش قرار گرفته بمصدر تأويل رفته و مبتدأ مى‌باشد لذا در محل رفع قرار گرفته و تقدير كلام در اين امثله چنين است:

تقدير مثال اوّل: صومكم خير لكم.

تقدير مثال دوّم: صبركم خير لكم.

تقدير مثال سوّم: استعفافهنّ خير لهنّ.

تقدير مثال چهارم: عفوكم اقرب للتّقوى.

سپس مصنّف مى‌گويد:

زجّاج اينطور پنداشته كه آيه شريفه: