اسم الکتاب : الکلام الغنی؛ شرح فارسی بر باب اول مغنی المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 152
و بعد ألا الاستفتاحية كقوله:
27-
ألا إن سرى ليلي فبتّ كئيبا
أحاذر
أن تنأى النّوى بغضوبا
و قبل مدّة الإنكار، سمع سيبويه رجلا يقال له: اتخرج إن أخصبت
البادية؟ فقال: أأنا إنيه؟ منكرا أن يكون رأيه على خلاف ذلك، و زعم ابن الحاجب
أنها تزاد بعد لمّا الإيجابية، و هو سهو، و إنما تلك أن المفتوحة.
ترجمه:
وجه چهارم
وجه چهارم اينستكه « ان » زائده باشد مانند آنچه در قول نابغه ذبيانى
آمده:
ما ان اتيت بشئى انت تكرهه
اذا
فلا رفعت سوطى الىّ يدى
يعنى: انجام نميدهم كارى را كه تو ناخوش دارى پس اگر مرتكب آن شوم در
آن هنگام بلند نسازد دست من تازيانهام را بسوى من.
شاهد در « ان » است كه بعد از « ماء » نافيه آمده و زائده مىباشد.
و غالب مواردى كه « ان » در آنها زائده آمده جائى است كه پس از « ماء » نافيه قرار گرفته باشد اعم از آنكه « ماء » بر جمله فعليه آمده همچون بيت مذكور و يا بر سر جمله اسميه داخل
شده باشد نظير قول فروة بن مسيك:
فما ان طبّنا جبن و لكن
منايانا
و دولة آخرينا
يعنى: پس شأن و عادت ما ترسيدن نيست ولى مرگهاى ما با دوست
دشمنانمان
اسم الکتاب : الکلام الغنی؛ شرح فارسی بر باب اول مغنی المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 152