نظريه چهارم: مقصود «يوم» ربوبى است

اين نظريه متكى به يك حقيقت قرآنى است كه هر روزى از روزهاى سراى ديگر، معادل با هزار سال و يا پنجاه هزار سال مى باشد و در قرآن به اين حقيقت تصريح شده است.

(...وَ إِنَّ يَوماً عِنْدَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَة مِمّا تَعُدُّون) (حج/47).

«روزى نزد پروردگار شما بسان هزار سال از سالهايى است كه مى شماريد».

(تَعْرُجُ المَلائِكة وَ الرُّوحُ إِليهِ فِى يَوم كانَ مِقدارُهُ خَمْسِينَ أَلفَ سَنَة)(معارج/4).

«فرشتگان و روح در روزى كه طول آن به اندازه پنجاه هزار سال است، به سوى او صعود مى كنند».

اشكالات اين نظر:

اوّلاً: هيچ قرينه اى در آيات نيست كه مقصود از «يوم» در اين آيات يوم اخروى باشد جز اين كه آنان اين سخن را در روز رستاخيز مى گويند و هرگز زمان سخن، گواه بر مفاد لفظ نخواهد بود بالأخص كه اين آيات در اين دنيا بر گروهى تلاوت مى شود كه هرگز با چنين اصطلاحى در «يوم» آشنا نبوده بلكه با خلاف آن كاملاً آشنا بودند و گفتن لفظى، و اراده معنى غير معروف، آن هم بدون شاهد و قرينه، شايسته سخن بليغ نيست.

ثانياً: هدف از مذاكره آنان، ناچيز شمردن و يا ناچيز دانستن مدت مكث در برزخ مى باشد و در اين نظر، اين هدف منفى است، اگر بشر مثلاً پنجاه هزار سال، در نقطه اى بسر ببرد مدت كمى توقف نكرده است.

ثالثاً: در قرآن ايام اخروى به دو نحو تحديد و اندازه گيرى شده است