اى كميل گنجينه‌داران مال، مردگانند، هر چند در شمار زندگان باشند ولى دانشمندان تا جهان باقى است زنده‌اند. آرى تن‌هايشان از ميان رفته است ولى آثارشان در دلها موجود است.

آنگاه به سينه خود اشارت فرمودند و گفتند كه در اينجا دانشى است بسيار، اگر كسانى مى‌يافتم كه توان حمل آن مى‌داشتند. آرى كسى را يافتم كه تندياب بود ولى امين نبود و دين را وسيله دنيا ساخته بود و به يارى ادله و برهانهاى الهى بر دوستان خدا مى‌تاخت و با كتاب خدا دشمنى مى‌ورزيد و نيز كسى را يافتم كه فرمانبردار حاملان حق بود ولى به دقايق حقايق آن بصيرتى نداشت و با نخستين شبهت، ترديد در دلش راه مى‌يافت. بلى، نه آن و نه اين. يا كسى بود به لذات جسمانى سخت آزمند و عنان شهوت از دست داده و مشتاق گردآورى و اندوختن مال. اينان را با پاسدارى دين كارى نبود و بيش از هر چيز به ستوران چرنده شباهت داشتند. چنين است كه با مرگ حاملان علم، علم هم مى‌ميرد.

آرى زمين هرگز از كسى كه حجت قائم خداوند است يا ظاهر و آشكار يا ترسان و پنهان خالى نمى‌ماند، تا حجتها و نشانه‌هاى خدا از ميان نرود. شمارشان چند است و در كجا مى‌زيند؟ به خدا سوگند هر چند در نزد خداوند مقامى ارجمند دارند. شمارشان اندك است. خداوند حجتها و نشانه‌هاى خود را به وجود اينان نگه مى‌دارد تا آنان نيز به كسانى همانند خود وديعت دهند و بذر آن در دلهاى همانندان خويش بيفشانند. دانش، آنان را به حقيقت امر بصيرت داده و با روح يقين دمساز كرده و آنچه نازپروردگان دشوار مى‌پنداشتند به آسانى بر خود هموار داشته‌اند و با آنچه نادانان از آنها مى‌گريختند انس و الفت يافتند. به تن در اين جهان فرو دين‌اند و به جان در آن جهان برين. اينان خليفگان خدا در روى زمين و داعيان دين اويند. آه، آه كه مرا چسان شوق ديدار آنهاست. از خداوند براى خود و براى تو آمرزش مى‌طلبم. اى كميل هر زمان كه خواهى بازگرد.

خطبه‌اى از امير المؤمنين على عليه السلام‌

ابو زكرياى حريرى [91] از اصحابش روايت كرد كه على (ع) سخن مى‌راند و مى‌گفت:

سپاس و ستايش خداى را. مى‌ستايمش و از او يارى مى‌جويم. به خدا پناه مى‌برم از شر و فساد نفسهايمان و از بديهاى اعمالمان. هر كه را خدا راه نمايد او را گمراه كننده‌اى نيست و هر كس را كه او گمراه خواهد او را راهنمايى نخواهد بود. و شهادت مى‌دهم كه خدايى جز اللّه نيست. يكتاست و بى‌شريك است و محمد بنده و پيامبر اوست. او را به موهبت ولايت برگزيد و به اكرام خاص خود مكرم گردانيد و به پيامبرى فرستاد. محمد محبوب‌ترين آفريدگان اوست در نزد او و گرامى‌ترين آنهاست.