اسم الکتاب : قرآن و قرآن پژوهي المؤلف : خرمشاهی، بهاءالدین الجزء : 1 صفحة : 46
عرش بر آب ( هود , 7 ) و حمل عرش توسط فرشتگان همه از متشابهات مهم قرآن
است و متكلمان و مفسران در اطراف آن و معناى آن , بحث و تحقيق كرده اند.
ديگر از متشابهات قرآنى , آيات مربوط به رؤيت الهى است و تعبيراتى كه در آن
از چشم و دست و آمـدن خداوند سخن گفته مى شود , معروفترين كتاب از آثار
قدما در زمينه تشريح متشابهات , متشابه القرآن , اثر قاضى عبدالجبار همدانى
( م 415 ق ) متكلم بزرگ معتزلى است . بـعـضـى از آثـار قـديـمـى شـيـعـه
عبارتند از : حقائق التاويل اثر شريف رضى ( م 406 ق ) جامع نهج البلاغة كه
فقط مجلد پنجم آن محفوظ مانده و به طبع رسيده است . تفسير نعمانى كه منسوب
به شريف مرتضى ( م 436 ق ) هم هست , هم جداگانه به نام المحكم و
الـمـتـشـابه و هم تماما در مجلد 93 بحار الانوار به طبع رسيده است ,
متشابه القرآن و مختلفه , تاليف ابن شهرآشوب مازندرانى ( م 588 ق ). در
عـصر جديد دو اثر از آثار قرآن پژوهان شيعه در اين زمينه عبارت است از
اضواء على متشابهات الـقـرآن , تـالـيف شيخ خليل ياسين , و ديگر مجلد سوم
از كتاب التمهيد فى علوم القرآن , تاليف استاد محمد هادى معرفت .
14 - تحدى و اعجاز قرآن .
كـفـار مـكه و قتى كه با دعوت پيامبر (ص ) و كلام الهى روبه رو
شدند , يا از استماع آن خوددارى مى كردند و ديگران را هم بازمى داشتند (
فصلت , 26 ) يا مى گفتند اين جز سخن انسان نيست . ( مدثر , 25 ) يا مى
گفتند اگر مى خواستيم همانند اين مى گفتيم . اين جز افسانه هاى پيشينيان [
اساطيرالاولين ] نيست . ( انفال , 31 ) در اينجاست كه خداوند تحدى مى
فرمايد. يـعـنـى از منكران و معاندان مى خواهد كه اگر قرآن را غير و حيانى و
غير الهى مى دانند نظيرى بـراى آن بـياورند ( طور , 33 ـ 34 ) همچنين : يا
مى
اسم الکتاب : قرآن و قرآن پژوهي المؤلف : خرمشاهی، بهاءالدین الجزء : 1 صفحة : 46