متعلّق قدرت مى‌شد بنابراين:

بين محدوديّت قدرت- كه معنايش ضعف و عدم كمال قدرت است- و بين اينكه اشكالى‌ در شى‌ء و در مفهومى باشد كه نتواند متعلّق قدرت قرار گيرد، تفاوت هست لذا مى‌گوئيم مقصود از آيه شريفه- ... اللَّهُ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيراً- چيز ديگر است كه به آن اشاره كرديم.

خلاصه: ما همان شقّ اوّل- الف- را انتخاب مى‌كنيم كه هم قدرت خداوند، عموميّت و اطلاق دارد و هم قاعده امتناع اجتماع نقيضين به قوّت خود باقى هست.

توضيح خارج از بحث و مقدّمه طولانى، پايان پذيرفت، اكنون به بيان دليل دوّم جبريّه مى‌پردازيم:

همان‌طور كه قدرت پروردگار جهان، عموميّت و اطلاق دارد، علم او هم داراى اطلاق و عموميّت هست همان‌طور كه دليل نقلى و عقلى دلالت بر مطلق بودن قدرت او مى‌كرد، دلالت بر اطلاق علم او هم مى‌كند و علم خداوند، يكى از صفات كماليّه است كه هم اصل آن بايد براى خداوند، ثابت باشد و هم مرتبه كامله‌اش، لذا علم پروردگار، مطلق و غير محدود است و شامل تمام اشياء و معلومات مى‌شود و جبريّه از اين مطلب، نتيجه گرفته‌اند كه:

از جمله: اشيائى كه متعلّق علم الهى قرار گرفته اعمال به صورت، اختيارى و ارادى بندگان هست- مانند قيامها، قعودها، قتل‌ها و ...- و هيچ اشكالى ندارد كه علم خداوند به آنها تعلّق پيدا كند.

و در نتيجه اگر علم پروردگار، متعلّق افعال عباد شد پس چاره‌اى نيست كه بايد اعمال عباد، اضطرارا تحقّق پيدا كند و اگر تحقّق پيدا نكند، لازمه‌اش اين است كه علم خداوند، مطابق واقع نباشد و نعوذ باللّه علم او جهل باشد.