[و الاشكال ...] مدفوع، بأنّ الجامع إنّما هو مفهوم واحد منتزع عن هذه المركّبات المختلفة زيادة و نقيصة. بحسب اختلاف الحالات، متّحد معها نحو اتّحاد، و في مثله يجري البراءة، و إنّما لا تجري فيما إذا كان المأمور به أمرا واحدا خارجيّا، مسبّبا عن مركّب مردّد بين الأقلّ و الأكثر، كالطّهارة المسبّبة عن الغسل و الوضوء فيما إذا شكّ فى أجزائهما هذا على الصّحيح(1).

(1)- جواب: مصنّف «ره» در پاسخ به اشكال خصم، چنين فرموده‌اند كه:

ما موضوع له لفظ صلات را امر مركّب نمى‌دانيم و همچنين موضوع له آن را عنوان بسيط «مطلوب» هم نمى‌دانيم بلكه مى‌گوئيم موضوع له صلات، عنوان بسيطى است كه «مطلوب» ملازم با آن هست منتها همان‌طور كه قبلا توضيح داديم نام آن عنوان براى ما مجهول است و اگر عنوان آن براى ما مشخّص بود، روى آن عنوان خاص بحث مى‌كرديم. ولى از طريق اينكه لازم آن «مطلوب» هست- و يا از راه آثارى‌ كه برايش ذكر كرديم- آن را مى‌شناسيم. لازم به تذكّر است كه آن مفهوم بسيط از افراد مختلف صلات به اختلاف حالات سفر، حضر، اختيار و اضطرار، انتزاع مى‌شود كه اجزائش كم و زياد مى‌شود.

يادآورى: شما- مستشكل- گفتيد لازمه اين احتمال اين است كه در مورد شكّ در جزئيّت و شرطيّت عبادات نمى‌توانيم به برائت تمسّك نمائيم بلكه بايد به اصالت الاشتغال رجوع نمود، ما اشكال مذكور را به اين نحو پاسخ مى‌دهيم كه:

شكّ در محصّل و آن جائى كه اصالت الاحتياط جارى مى‌شود در موردى است كه محصّل و متحصّل دو امر واقعى باشند مثلا بعضى معتقدند كه در مورد غسل و وضوء،