10 جملات اسميه ساده (1)

قبل از ورود به بحث، مقصود از « جملات اسميه ساده» را با عبارات زير توضيح مى‌دهيم:

1. علي كاتب‌

2. ما علي كاتب‌

در عبارت اول، « كاتب بودن» به « على » نسبت داده شده است و بنابراين « كاتب »، « مسند » و « على »، « مسند اليه» است؛ در اين جمله هيچ عاملى ذكر نشده است. [1]

در جمله‌هاى دوّم نيز « على » و « كاتب » به ترتيب « مسند اليه» و « مسند » هستند و اگرچه در آن اداتى چون « ما » وجود دارد، ولى چون اعراب كلمات با آمدن آن تغيير نكرده به آن عامل نمى‌گويند. بنابراين جمله [2] نيز جمله اسميه است كه عاملى در آن وجود ندارد. اين‌گونه جملات را جملات اسميه ساده مى‌گوييم.

حال با توجّه به توضيح بالا مى‌گوييم:

در اين‌گونه جملات اسميه كه عاملى بر سر آنها وجود ندارد، « مسند اليه» را « مبتدا » و « مسند » را « خبر » گويند.

اقسام خبر

سه نوع خبر در جملات اسميه وجود دارد:

[1] . عامل به معناى عمل‌كننده. شما در صرف با برخى از آنها مانند « لم » و « لما » آشنا شديد و در علم نحو نيز با ادوات ديگر و كيفيت عمل آنها آشنا خواهيد شد. در عبارت (على كاتب) فقط مسند و مسند اليه وجود دارد و هيچ چيز به عنوان عامل ذكر نشده است.