8 احكام مشترك بين فاعل و نائب فاعل (1)

احكام مشترك بين فاعل و نائب فاعل‌

1. فاعل و نائب فاعل هميشه مرفوعند و عامل رفع آنها، فعل است.

2. فاعل و نائب فاعل هرگز بر فعل خود مقدّم نمى‌شوند.

بايد توجّه داشت كه در علم نحو، علاوه بر معنا، رعايت شرايط لفظى نيز براى تركيب كلمات لازم است. در مثال « الصدق يهدي إلى البرّ» گرچه « الصدق » در معنا فاعل است، ولى به دليل تقدّم آن بر « يهدى »، فاعل نيست. زيرا تقدم فاعل بر فعل ممنوع است، پس ضمير مستتر « يهدى » فاعل فعل است.

3. به جمله‌هاى زير توجّه كنيد:

الف) « لعب الولد؛ بچه، بازى كرد»

ب) « احترم المعلّم؛ به معلّم احترام مى‌گذارم»

ج) « النساء سافرن؛ زنان مسافرت كردند»

چه فرقى بين فاعل‌هاى جملات بالا مى‌بينيد؟

در مثال الف، فاعل، « الولد » است كه اسم ظاهر است.

و در مثال « ب » و « ج »، فاعل، ضمير است و در عين حال ضمير در « احترام » مستتر (انا) و در « سافرن »، ضمير بارز (ن) است.

حال با توجّه به مطالب بالا به حكم موردنظر توجّه كنيد:

در صورتى كه فاعل اسم ظاهر باشد، فعل آن خالى از هرگونه ضميرى (مستتر يا