اسم الکتاب : مفاهیم علم نحو المؤلف : العصاری، محمود رضا الجزء : 1 صفحة : 114
معرفه است، نعت نيز معرفه است و
اگر متبوع نكره باشد، نعت نيز نكره است؛ مانند:
«بِسْمِاللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»*. در اين مثال، « اللّه » معرفه
است و به همين خاطر « الرحمن و الرحيم» هردو نعت، معرفهاند. در
مثال « أنا عبد مسكين»، « عبد » منعوت
و نكره است و « مسكين » نيز كه نعت آن است، نكره آورده شده
است.
منعوت و نعت در تعداد نيز مانند هم
هستند. پس اگر منعوت مفرد باشد، نعت نيز مفرد است و اگر منعوت مثنى يا جمع باشد
نعت نيز مثنى يا جمع خواهد بود؛ مانند:
« رجل كريم، رجلان ضاربان، المسلمون المؤمنون».
منعوت و نعت در مؤنّث و مذكّر بودن
مانند هم هستند؛ مانند: « فاطمة الطاهرة، محمد المرسل».
اقسام نعت
در عبارات عربى، نعت مانند حال و
خبر مىتواند مفرد، جمله يا شبه جمله (ظرف يا جار و مجرور) باشد؛ به مثالهاى زير
توجّه كنيد:
1. « جائني رجل علي المركب»
2. « جائني رجل أبوه قائم»
در مثال «1»، « على المركب» خصوصيّتى از « رجل » را بيان مىكند و به همين دليل، صفت « رجل » مىباشد.
همانطور كه در خبر و حال، جار و مجرور و ظرف، متعلّق به محذوف بودند، اينجا نيز
جار و مجرور متعلّق به محذوف (استقر، كان، ...) است.
در مثال «2»، « ابوه قائم» يكى از ويژگىهاى « رجل » را بيان مىكند و به همين خاطر، اين جمله كه از مبتدا و خبر تشكيل
يافته است، صفت « رجل » واقع شده است.
تتمّه
1. جمله و
شبه جمله در حكم نكرهاند، پس منعوت و متبوع آنها بايد نكره باشد؛ به همين دليل
است كه گفته مىشود: هرگاه شبه جمله و جمله بعد از نكره بيايند و آن را توضيح
دهند، نعت مىباشند.
2. جمله و شبه جمله، وقتى كه نعت واقع مىشوند، به
حسب متبوع خود محلا مرفوع يا منصوب يا مجرور خواهند بود.
اسم الکتاب : مفاهیم علم نحو المؤلف : العصاری، محمود رضا الجزء : 1 صفحة : 114