اسم الکتاب : مفاهیم علم نحو المؤلف : العصاری، محمود رضا الجزء : 1 صفحة : 113
28 توابع
(نعت «2»)
اهداف آوردن نعت
گوينده، نعت را به خاطر انگيزهها
و اهداف مختلفى در كلام خود مىآورد. در اينجا برخى از اين انگيزهها بيان
مىشود:
1. تعريف: در صورتى كه متبوع معرفه باشد، ممكن است
كه متكلّم براى روشن كردن و معرفى بيشتر معرفه، در كلام خود نعت را بياورد؛ مانند « محمّد الرسول نبيّ».
در اين عبارت، « الرسول » نعت « محمد » صلّى اللّه عليه و آله است و جهت
معرفى بيشتر حضرت آورده شده است.
2. تخصيص: در صورتى كه متبوع نكره باشد، گوينده
نعت را براى تخصيص نكره به افراد خاصى در كلام خود مىآورد. در مثال « جاء رجل كريم» « رجل » كه
به معناى خود شامل تمامى افراد « مرد » مىشود،
بعد از آوردن « كريم »، به افراد خاصى، يعنى « مردان كريم» تخصيص زده مىشود.
3. مدح يا ذم: در مثالهاى « قال الرسول الاعظم» و « أعوذ باللّه من الشيطان الرجيم» كلمات « الاعظم » و
« الرجيم » به ترتيب براى مدح و ذم متبوعهاى
خود آورده شدهاند.
مطابقت نعت و منعوت
نعت علاوه بر اعراب، در امور ديگرى
نيز با متبوع (منعوت) خود مطابقت دارد.
منعوت (متبوع) و نعت در نكره و
معرفه بودن، مانند يكديگرند. پس اگر متبوع
اسم الکتاب : مفاهیم علم نحو المؤلف : العصاری، محمود رضا الجزء : 1 صفحة : 113