فخر رازى در مورد ديگرى از محصّل مى‌گويد:

وجود واجب زايد بر ماهيّت او نيست چون وجودش اگر مستغنى از ماهيّت باشد ديگر صفت نخواهد بود تا زايد و عارض بر ماهيّت باشد و اگر نيازمند بماهيّت باشد محتاج بمؤثّر خواهد بود و آن مؤثّر اگر غير از ماهيّت او باشد لازم مى‌آيد كه وجود واجب ذاتى واجب نباشد بلكه وجوب بالغير باشد و اين خلف فرض است و باطل است و اگر مؤثّر در وجود حقّ تعالى همان ماهيّت او باشد از دو صورت خارج نيست يا آن ماهيّت در حال تأثير، موجود است و يا نيست. اگر در حال تأثير موجود باشد محال است چون موجوديّت آن ماهيّت اگر بهمان وجودى باشد كه معلول آن است لازم مى‌آيد كه وجود واحد شرط براى نفس خودش باشد كه محال است و چنانچه موجوديّت آن علت بوجود ديگرى باشد پس آن وجود محتاج بوجود ديگرى خواهد بود و بهمين ترتيب كه موجب تسلسل باطل مى‌گردد»[1].

بنابراين نظر فخر رازى در اينكه وجود حق تعالى زايد بر ماهيّت او است يا عين ماهيّت او مختلف است.

در «محصّل» زيادى وجود حق تعالى بر ماهيّتش را ابطال مى‌كند و در «شرح اشارات» قائل به زيادى وجود حق تعالى بر ماهيّت او است.

و اگر كسى پرسد كه آنچه «فخر رازى» در «محصّل» آورده از اينكه وجود حق تعالى عين ماهيّت او است نه زايد بر آن درست است چون «محصّل» را پس از «شرح اشارات» آورده و بايد مطابق با آخرين تحقيقات او باشد.

مى‌گوييم در اين صورت نظر خواجه تأييد مى‌شود كه قائل است باينكه وجود حق تعالى عين ماهيّت او است.

[1] الواجب لذاته لا يكون وجوده زائدا على ماهيّته لأنّ ذلك الوجود و أن كان مستغنيا عن تلك الماهيّة لم يكن صفة لها و أن لم يكن مستغنيا كان ممكنا لذاته مفتقرا الى مؤثّر و ذلك المؤثّر أن كان غير تلك الماهيّة كان الواجب لذاته واجبا لغيره و أن كان تلك الماهيّة فهى حال ايجابها ذلك الوجوب أمّا أن تكون موجودة او لا تكون و الأوّل محال ... محصّل- صفحه 43.