بار است. چه به نظر ايشان اكثر بيوع مردم در بازارها معاطاتى است و از طرفى مى‌بينيم بناى عقلا در بازار بر لزوم است و گفتن اينكه لزوم نيست، مكابره است.

علاوه بر آن در قراردادهاى تجارى بين كشورها بعت و اشتريت نيست، اصلا بناى عقلا در جهان امروز بر معاطات است. ايشان مى‌فرمايند عقد يعنى تمليك عين به عوض و اين معنى را موجب به وجود مى‌آورد و ايجاد مى‌كند و قبلت مشترى هيچ گونه تأثيرى در ماهيت اين معنى ندارد؛ بنابراين بناى عقلا ثابت است كه متعاقدين بايد ملتزم بشوند به التزامشان، ولى ما گرفتار خيارات هستيم.

1- خيار مجلس‌

در تمام بيوع خيار مجلس ثابت است [1] و اين خيار مال هر دو طرف خواهد بود و محتمل است بگوييم كه خيار مجلس عقلايى نيست، مخصوصا اگر مجلس طول بكشد و لذا مجبوريم بگوييم اينجا شرع مقدس بناى عقلا را ردع كرده است فتأمل.

2- خيار حيوان‌

در مورد خيار حيوان بناى عقلا بر لزوم است. شرع مقدس هم اينجا را ردع كرده است؛ البته جاى مناقشه است كه اصلا جعل خيار حيوان براى چيست؟

مرحوم والد- قدس سرّه- مى‌فرمايد براى آزمايش و اختبار است و چون براى‌