اسم الکتاب : قواعد فقهيه المؤلف : بجنوردى، سيد محمد الجزء : 1 صفحة : 332
يد امانت مالكى و مأذونة است و موجب ضمان نيست.
ج. عارية
حقيقت عارية عبارت است از تسليط شخص بر عينى كه داراى منفعت
مقصودۀ عند العقلاء است به طور مجانى و بلاعوض، چنانچه عين معارة بدون تعدى
و تفريط در غير ذهب و فضة تلف شود مستعير ضامن نيست، در عاريۀ فاسدة نيز
چنين است و بيان همان است كه در اجارة شد، بدين اعتبار كه يد مستعير بر عين معارة
به اذن مالك است مجانا و بلاعوض و قهرا يد او يد مأذونة و امانى به شمار مىآيد و
در غير ذهب و فضة موجب ضمان نيست.
د. هبة
در صورتى كه هبة معوضة باشد در صحيح و فاسد موجب ضمان است، زيرا مالك
اقدام بر اعطاى مجانى و بلاعوض نكرده است و عموم قاعدۀ و على اليد بدون ورود
مخصص مورد را در بر مىگيرد. اما در صورت هبۀ غير معوضة هم در صحيح و هم در
فاسد غير مضمونة است، زيرا مالك خود اقدام بر مجانيت كرده است و در نتيجة
قاعدۀ ما لا يضمن بصحيحه لا يضمن بفاسده در هبۀ مذكور كه غير معوضة
است، جارى مىباشد.
ه. صلح
در صورتى كه صلح غير معوض باشد در صحيح و فاسد هر دو فاسد مضمونة
اسم الکتاب : قواعد فقهيه المؤلف : بجنوردى، سيد محمد الجزء : 1 صفحة : 332