فصل: [علامت تثنيه و جمع‌]

الف در نصرا علامت تثنيه مذكّر و ضمير فاعل است. و واو در نصروا علامت جمع مذكّر و ضمير فاعل است و ضمّه از جهت مناسبت واو است. و تاء ساكنه در نصرت علامت تانيث است و ضمير فاعل نيست. و الف در نصرتا علامت تثنيه مؤنث و ضمير فاعل است و تاء علامت تانيث فاعل است. و نون در نصرن علامت جمع مؤنّث و ضمير فاعل است. و تاء مفتوحه در نصرت علامت واحد مخاطب و ضمير فاعل است. و تاى مكسوره در نصرت علامت واحده مخاطبه و فاعل فعل است. و تما در نصرتما گاه ضمير تثنيه مذكّر مخاطب و گاه ضمير تثنيه مؤنّث مخاطبه است، و فاعل فعل است. و تم در نصرتم ضمير جمع مذكّر مخاطب و فاعل فعل است. و تنّ در نصرتنّ ضمير جمع مؤنّث مخاطبه و فاعل فعل است. و تاء مضمومه در نصرت ضمير واحد متكلّم است، خواه مذكّر باشد و خواه مؤنّث، و فاعل فعل است. و نا در نصرنا ضمير متكلّم با غير است و فاعل فعل است خواه تثنيه باشد و خواه جمع، و خواه مذكّر باشد و خواه مؤنّث. و فاعل نصر و نصرت شايد كه ظاهر باشد چون نصر زيد و نصرت هند و شايد كه ضمير مستتر باشد چون «زيد نصر» اى هو و «هند نصرت» اى هى.

فصل: [علايم استقبال‌]

ياى در ينصر و يضرب، علامت غيبت و حرف استقبال است. و الف در ينصران و يضربان علامت تثنيه مذكّر و ضمير فاعل است، و نون عوض رفع است كه در واحد بوده. و ياء در ينصرون و يضربون‌

جامع المقدمات (جامعه