جامع ذاتى آنهاست ميسور است؛ به عبارت ديگر، اصلا در ذهن وجودى منحاز و مستقل براى خود ندارد، بلكه وجود ذهنى آن عينا همان وجود ذهنى مفاهيمى است كه اين مفهوم جامع ذاتى آنهاست؛ مثلا، تصور صحيح حيوان جنسى كه جامع ذاتى انواع حيوان است به اين صورت است كه بگوييم همان مفهوم عامّى كه وقتى مفهوم انسان تصور شود آن نيز تصور مى‌شود و وقتى مفهوم اسب تصور شود آن نيز تصور مى‌شود و وقتى مفهوم گاو تصور شود آن نيز تصوّر مى‌شود. در اينجا به همين اندازه اكتفاء مى‌كنيم و در 2- 2 بحث مفصلترى در اين مورد خواهيم داشت و بحث كامل آن در مباحث ماهيّت خواهد آمد.

3- 1: اشتراك معنوى و لفظى‌

به‌طور خلاصه، هرگاه لفظى كه دالّ بر جامع و ما به الاشتراك چند مفهوم است بر آن مفاهيم اطلاق شود، چنين اطلاقى اطلاق به نحو مشترك معنوى است. پس در اطلاق يك لفظ بر چند مفهوم به نحو مشترك معنوى، هميشه پاى يك مفهوم كلى كه جامع و ما به الاشتراك آن مفاهيم است در كار است، به‌طورى كه اين لفظ در حقيقت اسم آن مفهوم كلى بوده دالّ بر آن است و اگر بر آن مفاهيمى كه مصداق‌ [1] اين مفهوم كلى‌اند نيز اطلاق مى‌شود، از آن روست كه مفهوم كليى كه مدلول و مسماى لفظ است بر آنها صدق مى‌كند. پس در واقع اين مفهوم كلى، كه جامع و ما به الاشتراك آن مفاهيم است، واسطه است در اطلاق آن لفظ بر آن مفاهيم؛ يعنى، لفظ اوّلا و بالذات بر آن جامع اطلاق مى‌شود و چون جامع بر آن مفاهيم صادق است، به تبع صدق جامع بر آن مفاهيم بر آنها نيز ثانيا و بالعرض اطلاق مى‌شود. مثلا لفظ «نوع» بر مفهوم انسان، مفهوم درخت، مفهوم سنگ اطلاق مى‌شود ولى اين اطلاق به اين علت است كه اين لفظ در حقيقت اسم مفهوم نوع است و دالّ بر آن است و چون مفهوم نوع يك مفهوم كلى است كه بر مفهوم انسان و درخت و سنگ صدق مى‌كند، لفظ «نوع» نيز به تبع مفهوم نوع بر مفاهيم ذكر شده اطلاق مى‌گردد. بنابراين، مفهوم كلّى نوع واسطه است در اطلاق لفظ «نوع» بر آن مفاهيم، لهذا اين اطلاق به نحو اشتراك معنوى است. حال اگر لفظى بر تعدادى از مفاهيم به اين نحو اطلاق نشد، يعنى يك مفهوم كليى كه مدلول و مسمّاى آن لفظ و جامع و ما به الاشتراك آن مفاهيم است‌

[1] - لفظ مصداق و صدق در اين عبارت به‌طور مسامحه‌آميز بكار رفته است و مقصود اين است كه آن مفهوم كلى قابل حمل بر آن مفاهيم باشد، خواه به حمل شايع و خواه به حمل اوّلى.