مقدمه مدخل توضيح چند اصطلاح منطقى‌

يكى از شيوه‌هاى معمول در بين دانشمندان اين بوده است كه قبل از پرداختن به مسائل يك علم تحت عنوان «مقدمه» يا «مدخل» بحثى مطرح مى‌كرده‌اند و در آن درباره تعريف، موضوع و فايده آن علم توضيح مى‌داده‌اند. احيانا در برخى از كتب، مطالب ديگرى نيز افزوده‌اند، از قبيل مرتبه يا جايگاه علم در بين علوم، ترتيب مطالب علم، تاريخچه علم، مبادى تصورى و تصديقى علم، مصنف يا مولف آن و روش تحقيق در آن. هدف از اين شيوه اين بوده است كه پژوهشگر هنگام شروع يك علم اجمالا با مطالب مطرح در آن آشنا شود.

در اين كتاب نيز، از همين شيوه پيروى شده است و در مدخل آن درباره فلسفه الهى، موضوع آن، هدف و غايت آن و احيانا درباره مطالب ديگرى از اين قبيل توضيحاتى داده‌اند.

به لحاظ اينكه مفاهيمى از قبيل «علم، موضوع علم، مسائل علم، عوارض ذاتيه و غريبه موضوع علم، مبادى تصورى و تصديقى علم» اصطلاحاتى منطقى و مبتنى بر پاره‌اى از مسائل منطقى‌اند كه در اين كتاب درباره آنها توضيحى داده نشده است ولى فهم مطالب مندرج در مقدمه متوقف بر دانستن آنهاست، قبل از پرداختن به مدخل به توضيح اين اصطلاحات مى‌پردازيم.

1: علم‌

مقصود از «علم» مجموعه‌اى از مسائل است و هر مسئله‌اى در اصطلاح منطق يك قضيه است كه از موضوع، محمول، نسبت حكميه و حكم تشكيل مى‌شود؛ مثلا، قضيه «مجموع زواياى مثلث صد و هشتاد درجه است» يا قضيه «دو قطر مربع باهم برابرند» و نيز قضيه «مساحت مستطيل برابر حاصلضرب طول در عرض است» هركدام يك مسئله هندسى است؛ هندسه‌