فصل شانزدهم در اشاره
بجويهاى بهشت و آنچه در دوزخ بازاء آن بود
آب ماده حيات كافه اصناف
نباتات و حيوانات است، وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ كُلَّ
شَيْءٍ حَيٍ 1، مانند مواعظ و نصايحى كه عموم مردم را بآن انتفاع باشد و لكن
بعضى از آن اجاج است، و بعضى آسن، و بعضى غير آسن. و بهترين غير آسن است.
و شير باعث تربيت اصناف
حيوانات است و از آب خاصتر است.
چه نباتات و بعضى حيوانات
را از آن نصيب نباشد و خاص غذاى بعضى حيوانات بود در ايام طفوليت، مانند مبادى و
ظواهر علوم كه سبب ارشاد مبتديان باشد. و از آن نيز بعضى مستحيل و بعضى متغير، و
بعضى غير متغير باشد. و بهترين غير متغير باشد.
و عسل از شير خاصتر است كه
غذاى بعضى حيوانات است و سبب شفاء بعضى اصناف در بعضى احوال و موافق همه امزجه و
احوال نيست، مانند حقايق و غوامض علوم كه انتفاع بدان خاص الخواص و محققان را
باشد. و از آن نيز بعضى كدر است و بعضى متوسط، و بعضى مصفى. و بهترين