سُجِّرَتْ‌ 8، تا بحر و بر، و شيب و بالا، و آسمان و زمين يكسان شوند و خلايق در عرصات قيامت ظاهر شوند، فَإِذا هُمْ بِالسَّاهِرَةِ 9. اهل برازخ را حجب كثيف و رقيق از پيش بردارند، وَ إِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ‌ 10 و در مواقف كشف اسرار بدارند، وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ‌ 11. آنها كه از حبس برزخ خلاص يابند روى ببارگاه ربوبيت نهند، فَإِذا هُمْ مِنَ الْأَجْداثِ إِلى‌ رَبِّهِمْ يَنْسِلُونَ‌ 12. سموم و انياب و اظفار و قرون از هوام و سباع و انعام باز ستانند تا سورت اطراف تضاد شكسته شود، «يؤخذ السم من الصل و الناب من الذئب و القرن من الكبش» 13، لا يَرَوْنَ فِيها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِيراً. و مرگ را كه بهر دو طرف تضاد سبب هلاك خلق بود بر صورت كبش املح ميان بهشت و دوزخ بكشند تا بمرگ مرگ كه نيستى نيستى باشد هستى مطلق كه حيات ابدى باشد عيان شود. و دوزخ را بر صورت اشترى بعرصات آرند، وَ جِي‌ءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ‌ 14 تا اهل عيان او را مشاهده كنند، وَ بُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَنْ يَرى‌ 15، و از هول مشاهده او اجراى آفرينش بر نيستى خود اطلاع يابند، «فشرد شردة لو لا ان حسبها اللّه لا حترقت السماوات و الارض» 16.

يادداشت‌ها

(1)- و چون ستارگان فرو ريزند. (انفطار 82/ 2)

(2)- و ماه تاريك شود. (قيامة 75/ 8)

(3)- و ماه و خورشيد بهم شوند. (قيامت 75/ 8)

(4)- چون خورشيد در هم پيچيده شود. (تكوير 81/ 1)

(5)- در آن نه آفتابى مى‌بينند و نه سرماى سختى. (انسان 76/ 13)

(6)- چون پشم زده شده. (قارعه 101/ 5)

(7)- و ترا از كوهها مى‌پرسند پس بگو پروردگارم آنها را از جاى مى‌كند بركندنى، پس آنها را چون زمينى هموار و نرم رها ميسازد، در آن نه كجى‌