اسم الکتاب : أسرار الحكم المؤلف : محقق سبزوارى الجزء : 1 صفحة : 671
و مقرّر است كه مسند معرّف
به «لام»، محصور است در مسند اليه، و اگر نباشد، مگر
«بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ» هرآينه كافى است، در
اثبات مطلوب. چه، علم او حضورى است و صفحات نفس الامر و صحايف اعيان، نسبت به او-
تعالى- چون صفحات اذهاناند، نسبت به «ما»- كما مرّ-
و امر «تكفير» به عكس اين
است كه با كفّاره دادن براى سيّئات و «توبه» و «انابه» و آزادى و امساك أتمّ و
رقّت و اجاده بر مساكين به نيّت قربت، ظاهر شود وجه اللّه كه «قاهر» و «باهر» است
و پوشانيده شود، وجه النّفس كه مقهور است: «يُبَدِّلُ
اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ»[1] و «يُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ»[2]، و التّكفير لغة: السّتر، و سراب كه در قيعه امكان وقاع ماهيّات
قفره فقيره بود، توفيه حسابش شد. كه از نخست «محو» بوده و انجام بر طبق آغاز آمد:
«كان اللّه و لم يكن معه شىء و الآن كما كان».
هستى عالم نمايد، چون سراب
در بيابان، از شعاعِ آفتاب
اين است معنى دو اسم شريف
«يا مضعّف الحسنات» و يا «ما حى السّيئات»، با تلميح به قول حق تعالى كه: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها».[3] پس، مضعّف حسنات است كه وجود «خير»
است و «حسنه».
و چون تأييد بنده خود
فرمايد به «ذكر» و «فكر» و «عمل صالح»، ديده بصيرت او را مفتوح سازد، بر مقوّم
وجودات و رابط كثرات و عروة الوثقائى كه: «لا انفصام لها بها» و كليّت و وسعت
تضعيف شود، هم در «نظر»، و هم در «منظور». و اعمال هم، أتمّ و اشمخ شوند با نيّات
اعلى، و اقرب شوند، با محوضت و خلوص، و ما حى سيئات است، با محو وجه النّفس
الموهوم، و صحو وجه اللّه المعلوم. چه، در وجودات، و چه در توابع وجودات، از صفات
و افعال.
سرّ در عتق رقبه مؤمنه: چون رقبه خود را به ربقه شيطان مقيّد نمود، و حال آنكه خداوند تعالى
فرموده: «لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ»[4] پس، بايد «تايب» و «منيب» شود و