اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 57

كه در اثر فريب شيطان از درخت ممنوع خورد و به زمين هبوط كرد و .... امّابرخى از مفسّران اين وقايع را به نوع انسان مربوط دانسته و در تحليل وقايع مربوط به آدم، سخن از رمزى بودن و جنبه تمثيلى اين قصه به ميان آورده و با تأويل آن، برايش جنبه نمادى قائل شده‌اند. [1] در اين ديدگاه، آدم نمونه و مظهر انسان كامل است. بهشت جنبه تمثيلى دارد و جاى گرفتن آدم در آن بدان معنا است كه ذات انسانى به رفاه و آسايش گرايش دارد و خروج از بهشت و هبوط، كنايه از اين است كه انسان بر اثر خروج از اعتدال، دچار رنج و تعب شده و زندگانى آرام خويش را با نافرمانى به مخاطره مى‌افكند. [2]
خلافت آدم به معناى قرار گرفتن همه نيروها در اختيار او است تا با بهره‌بردارى از آن‌ها به سوى كمال مطلوب خويش پيش رود. پرسش فرشتگان از خلافت موجودى مفسد و خون‌ريز، تصويرى از اين است كه در انسان توانايى افساد و خون‌ريزى وجود دارد و در عين حال، داراى شايستگى اين خلافت است. آموزش اسما به آدم، اشاره به اين حقيقت است كه در انسان، استعداد فراگيرى همه دانش‌هاى جهان وجود دارد. عرضه نام‌ها بر فرشتگان و پرسش از آن‌ها و در پى آن، اظهار ناتوانى در پاسخ‌گويى‌شان، تصويرى از محدوديّت همه قوا و نيروهاى اداره كننده جهان است. سرپيچى شيطان از سجده بر آدم، تمثيلى ازناتوانى انسان در رام ساختن روح بدى و بدگرايى به شمار مى‌رود كه انگيزه همه درگيرى‌ها و تبه‌كارى‌ها است. درخت ممنوع، تمثيلى از شرّ و بدى و نهى از آن، الهام شناخت زشتى‌ها و برحذر داشتن انسان از هر چيزى است كه به وى آسيب رسانده، مانع كمالش شود. وسوسه و فريب شيطان، گوياى نهاد ناپاك و روح پليدى است كه همواره با بشر بوده، او را به سوى زشتى‌ها سوق مى‌دهد و سرانجام تلقّى كلمات و پذيرش توبه آدم عليه السلام اشاره به اين حقيقت است كه انسان با سرشت پاك خود در هر شرايطى توان بازگشت و تغيير مسير و جبران گذشته‌ها را دارد. [3]
شايان توجّه است كه عالم و آدم، منحصر در عالم و آدم كنونى نيست. بر اساس‌

[1]. بيان‌السعاده، ج1، ص 75؛ المنار، ج 1، ص 280؛ الميزان، ج 1، ص 132- 133
[2]. المنار، ج 1، ص283؛ الميزان، ج 1، ص 134- 135
[3]. المنار، ج 1، ص280- 283

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 57

صيغة PDF

شهادة

الفهرست