اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 466
ايمانشان را مخفى كردند؛
10. اعلام درگذشت ابوطالب از سوى جبرئيل به پيامبر و اين كه مكه را ترك كند؛ 11.
اعلام رضايت پيامبر صلى الله عليه و آله از او؛ 12. غسل ابوطالب به فرمان پيامبر
صلى الله عليه و آله و وعده استغفار*؛ 13. ياد كردن پيامبر از او؛ 14. سخن ابوبكر
مبنى بر اين كه اسلام ابوطالب، مايه روشنى چشم پيامبر صلى الله عليه و آله بود؛
15. بقاى فاطمه بنتاسد كه مسلمان بود، در قباله همسرى ابوطالب؛ 16. محبت پيامبر
صلى الله عليه و آله به او؛ 17. مخدوش بودن روايتى كه وى را جهنّمى مىخواند؛ 18.
آگاهى از فضايل پيامبر كه در وقت ازدواجِ آن حضرت با خديجه بر زبان راند؛ 19.
مضمون اشعار او؛ 20. تقيه كردن ابوطالب. ابنابىالحديد در پايان،
درباره ايمان ابوطالب براساس قاعده عقلى در تعارض دو بيّنه نزد حاكم، به توقف حكم
مىكند؛ هرچند راه جدال را براى اصحاب حديث باز مىگذارد و در نهايت با اشاره به
ديدگاه شيعه مىنويسد: به نظر شيعيان، روايت هايى
كه از اسلام ابوطالب حكايت مىكند، ارجح است؛ زيرا ما حكمى ايجابى را ادّعا
مىكنيم و براى اثبات آن نيز گواهى مىآوريم؛ در حالى كه مخالفان ما بر نفى، دليل
مىآورند و هنگامى كه مدّعا، نفى حكم باشد، شهادت، معنا ندارد؛ زيرا شهادتى كه در
هر دو سوى قضيه با هم قرار گرفته، هنگامى است كه مدّعاى طرفين اثباتى باشد.[1] درباره ايمان ابوطالب، در
ميان شيعيان، كتابهايى تأليف شده كه عناوين آنها در كتاب الذريعة نوشته آقابزرگ
تهرانى گرد آمده است كه به نُه عنوان مىرسد.[2] در ميان اهلسنت نيز كتابى با نام اسنىالمطالب فىنجاةابىطالب
نوشته شده است.[3] به نظر بعضى از پژوهشگران
معاصر، رواياتى كه درباره عدم ايمان ابوطالب نقل مىشود، نمىتواند درست باشد؛
بلكه ساخته و پرداخته قضايايى است كه در آن، رقابت و تفاخر ميان خاندانهاى بنى
اميه و بنىهاشم در يك دوره، و بنى عباس و علويان در دوره ديگر به اوج خود رسيده
بود. طرفداران بنىاميّه كه در منابر و مساجد به على عليه السلام ناسزا مىگفتند
و روايات و احاديثى در ذمّ او جعل مىكردند، آزادانه به تبليغات بر ضدّ على و[1]. شرح نهجالبلاغه،ج 14، ص 262- 276 [2]. الذريعه، ج 2، ص512- 513 [3]. بزمآورد، ص 166-167؛ الذريعه، ج 2، ص 511
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 466