اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 458
ابوطالب محمد باغستانى، سيد عليرضا
واسعى، سيد محمود دشتى ابوطالب: عبدمناف[1] بن عبدالمطّلب بنهاشم، عموى پيامبر
صلى الله عليه و آله و از بزرگان مكه گفته شده كه نام وى عمران
بوده و 35 سال پيش از عامالفيل متولد شده است. مادرش، فاطمه دختر عمروبنعائذ
بنعمران بن مخزوم بود[2]
كه به سبب داشتن پسرانى چون عبداللّه (پدر پيامبر) زبير و ابوطالب (از داوران
قريش)، زنى «مُنجِبَه» (زاينده فرزندانى نجيب) شناخته مىشد.[3] پدرش عبد* المطّلب، رئيس مكه و قريش، در سال هشتم عامالفيل به
هنگام مرگ، داورى و توليت امور كعبه را به زبير و كفالت محمد صلى الله عليه و آله
و توليت سقايت* (آب دادن به حاجيان) را به ابوطالب سپرد؛[4] هرچند ابوطالب بعدها به سبب تنگدستى، منصب سقايت را به عباس وانهاد.[5] با مرگ عبدالمطّلب، رياست
در قريش* اندكى دگرگون شد و كسانى چون ابن جدعان و وليدبن ربيعه نيز مدّعى رياست
شدند.[6] خشكسالىهاى پياپى كه از عهد
عبدالمطّلب پيدا شد[7]
و نيز جود و بخشش فراوان ابوطالب كه گفتهاند: در آن روز كه او اطعام مىكرد، كسى
ديگر از قريش اطعام نمىكرد[8] و سرانجام رونق تجارت و ظهور صاحبان ثروت، موجب تنگدستى ابوطالب شد
تا آنجا كه محمد صلى الله عليه و آله و عباس براى كمك به او، سرپرستى 2 تن از
فرزندانش را پذيرفتند.[9]
موقعيت ابوطالب براى جانشينى عبدالمطّلب به تدريج[1]. السير و المغازى،ج 1، ص 69 [2]. الاصابه، ج 7، ص196 [3]. بزمآورد، ص 163 [4]. تاريخ يعقوبى، ج2، ص 13؛ تاريخ طبرى، ج 1، ص 519 [5]. بزمآورد، ص 164 [6]. تاريخ يعقوبى، ج2، ص 13- 14 [7]. همان، ص 12 [8]. انسابالاشراف، ج2، ص 288 [9]. تاريخ طبرى، ج 1،ص 538
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 458