اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 233

ويژگى‌هايى كه در آيات 112 توبه/ 9؛ 1- 9 مؤمنون/ 23؛ 35 احزاب/ 33 و 22- 34 معارج/ 70 آمده است. [1]
در اين زمينه از يقين، معرفت، توحيد، خطا شمردن پيش بينى از طريق نجوم، حلم، سخاوت، توكّل، كوچك شمردن نفس در طاعت خداوند، تنزّه از يهودى بودن يا نصرانى بودن، شهادت خداوند بر گزينش او در دنيا و قرار داشتن در زمره صالحان در آخرت و مقتدا بودن براى پيامبران بعدى، استجابت درخواست او در زمينه نشان دادن كيفيّت زنده ساختن مردگان به وى نيز ياد شده است. [2] قرار دادن اين موارد در شمار كلمات، نشان مى‌دهد كه ابتلاى ابراهيم عليه السلام به كلمات، اين گونه فرض شده كه او وظيفه داشته، اين فضايل را در خويش پديد آورد و به گونه‌اى عمل كند تا اقتداى معاصران و آيندگان به او امكان‌پذير باشد. به گفته‌اى، مقصود از كلمات، سخنانى بوده كه ابراهيم وظيفه داشته آن را به قوم خويش ابلاغ كند. [3]
بنا به نظر ديگر، مقصود از كلمات، امورى است كه در آيات بعد آمده و عبارت است از:
امامت، تطهير كعبه، بالا بردن پايه‌هاى كعبه و دعا براى برانگيخته شدن پيامبر صلى الله عليه و آله كه لازمه آن، اخلاص و تطهير كامل قلب از حسد است. [4] روايتى از تفسير عيّاشى‌ [5] نيز مى‌رساند كه منظور از «كلمه» امامت است كه خداوند آن را به امامت رسول صلى الله عليه و آله و اهل‌بيت عليهم السلام اتمام بخشيده است؛ بنابراين، جمله‌ «قالَ إِنّى جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً» (بقره/ 2، 124) «كلمات» را تفسير كرده است؛ چنان‌كه در ديگر روايات، «كلمه» در آيه 28 زخرف/ 43: «و جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِى عَقِبِه» به امامت تفسير شده است. [6] در روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است كه مقصود از كلمات، كلماتى است كه خداوند، توبه آدم را با آن پذيرفت كه عبارت است از: «يا ربّ أسئلك بحقّ محمّد و علىّ و فاطمة و الحسن والحسين الّا تُبْتَ علىَّ» و مراد از «أَتَمّهُنّ» آن است كه خداوند، نام 9 امام ديگر را به آن افزود؛ [7] بنابراين، معناى ابتلا به‌

[1]. جامع‌البيان، مج1، ج 1، ص 730؛ مجمع‌البيان، ج 1، ص 378
[2]. الخصال،، ج 1، ص305- 308
[3]. التفسير الكبير، ج4، ص 37
[4]. التفسير الكبير، ج4، ص 37
[5]. تفسير عياشى، ج 1،ص 57
[6]. الميزان، ج 1، ص279
[7]. الخصال، ج 1، ص305؛ البرهان، ج 1، ص 317؛ مجمع‌البيان، ج 1، ص 378

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 233

صيغة PDF

شهادة

الفهرست