اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 143

خداوند بر شدّت عذاب آل‌فرعون بارها تأكيد كرده است: «فَأَخذَهُم أَخذَةً رابِيَة».
(حاقه/ 69، 10) «فَأَخَذنهم أَخذَ عَزيزٍ مُقتَدِر». (قمر/ 54، 42) فخررازى دليل كاربرد واژه اخذ در اين آيه را همانندى آل‌فرعون با سركشان مى‌داند. [1] «فَأَخَذنهُ و جُنودَهُ‌ فَنَبَذنهُم فِى اليَمّ‌ پس او و سپاهيانش را فرو گرفتيم و آنان را در درياافكنديم.» (قصص/ 28، 40) نيز ذاريات/ 51، 40 و طه/ 20، 78 كه به گفته علّامه طباطبايى، در اين دو كلام، اشاره‌اى گويا به عظمت و قدرت الهى در مجازات آل فرعون نهفته شده. [2] در آيه‌ «فَصَبَّ عَلَيهِم رَبُّكَ سوطَ عَذابٍ» (فجر/ 89، 13) نواختن تازيانه عذاب، كنايه از عذاب پياپى و شديد، و تنوينِ عذاب، مفيد معناى تفخيم وخارج از وصف بودن آن است. [3]
ب. عذاب در برزخ: به جز قوم نوح كه به عذاب برزخى آن‌ها اشاره كوتاه شده، (نوح/ 71، 25) يگانه گروهى كه در قرآن به صراحت از فعليّت عذاب برزخى آنان سخن به ميان آمده، آل‌فرعون است: «و حَاقَ بَالِ فِرعونَ سوءُالعَذابِ* النّارُ يُعرَضونَ عَلَيها غُدُوّاً و عَشِيّاً و فرعونيان را عذاب سخت فرو گرفت. اكنون‌] صبح و شام بر آتش عرضه مى‌شوند». در همين آيه، بى‌درنگ به عذاب آخرتى آنان جدا ازعذاب برزخى، اشاره شده است. (غافر/ 40، 45- 46) «سوء العذاب» در آيه پيشين، يادآور «سوءالعذاب» در «و إِذ نَجَّينكُم مِن ءَالِ‌فِرعونَ يَسومونَكُم سوءَالعَذابِ ...» (بقره/ 2، 49) است. بنابر روايتى از امام‌صادق عليه السلام آيه 46 غافر/ 40، به برزخ‌مربوط است؛ زيرا در آخرت، صبح و شامى وجود ندارد. [4]
ج. عذاب در آخرت: «و يَومَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدخِلوا ءَالَ فِرعونَ أَشَدَّ العَذاب‌ وروزى كه رستاخيز برپا شود، فرياد رسد كه‌] فرعونيان را در سخت‌ترين انواع‌] عذاب درآوريد» (غافر/ 40، 46) هم‌چنين آنان از پيشوايان دعوت كننده به سوى آتش به شمار مى‌آيند: «و جَعلنهم أَئِمّةً يَدعونَ إِلَى‌النَّار.» (قصص/ 28، 41)
آيات 47- 48 غافر/ 40 از محاجّه فرعونيان در جهنّم خبر مى‌دهد. خداوند در اين‌

[1]. التفسيرالكبير، ج24، ص 254
[2]. الميزان، ج 16، ص38 و ج 14، ص 184
[3]. همان، ج 20، ص 281
[4]. مجمع‌البيان، ج 8،ص 818

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 143

صيغة PDF

شهادة

الفهرست