اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 64
بار يك پسر و يك دختر، مگر
شيث كه تنها بود و همراهى نداشت. فرزند اوّل او قابيل و همراه وى اقليما، فرزند
دوم، هابيل و همراه وى لوذا بود و .... فرزند آخر آدم و حوّا عبدالمغيث به همراه
امةالمغيث بود. حضرت ربّالعالمين نسل آدم را با بركت و تعداد آنان را فراوان كرد
و به او عمرى طولانى داد تا 40 هزار از فرزندان خويش را ديد.[1] زمخشرى مىگويد: چون آدم و حوا اصل بشرند و بقيّه متفرّع بر آنانند،
در آيه «قَالَ اهبِطَا منها جَميعاً بَعضُكُم لِبَعضٍ عَدوٌ» (طه/ 20، 123) خطاب به آن دو تثنيه
«اهبِطَا» و با توجّه به ذرّيه آنها، جمع
«بعضكم» آمده است[2]؛
همچنين گفتهاند: مقصود از «ذُرِّيَّةَ بَعضُها
مِن بَعضٍ» در آيه 34 آلعمران/ 3 اين است كه فرزندان آدم از آدم زاده شده و
مراد از ذرّيه، افراد ديگر غير از آدماند.[3] به گفته ابومسلم اصفهانى نيز در آيه 123 طه/ 20، مقصود از «اهطبا»
آدم و فرزندان او، و شيطان و فرزندان اويند.[4] در تورات نام يكى ازفرزندان آدم، قاين و ديگرى هابيل است.[5] خلافت آدم در گفت و گوى خدا با
ملائكه آمده است: «إِنّى جاعِلٌ فِىالأَرضِ خَليفَةً».
(بقره/ 2، 30) مفسّران در اينكه مقصود از اين خليفه چه كسى، و جانشين كيست، نيز
در ملاك آن، بر يك نظر نيستند. به گفته ابنعباس، ساكنان نخست زمين، جنّيانى اهل
فساد و خونريز بودند و خداوند آدم را جاىگزين آنان كرد.[6] برخى آدم را جانشين فرشتگان در زمين مىدانند.[7] به نظر حسن بصرى، مقصود از خليفه، فرزندان آدم است كه جانشين پدر، و
نسلى پس از نسلى جانشين يكديگر مىشوند.[8] گروهى نيز معتقدند كه آدم، جانشين انسانهاى پيش از خود است كه بر
روى زمين مىزيسته و نسلشان منقرض شده است.[9][1]. كشفالاسرار، ج 3،ص 92- 93 [2]. الكشاف، ج 3، ص 94 [3]. التفسير الكبير، ج8، ص 24 [4]. همان، ج 22، ص 129 [5]. كتاب مقدس،پيدايش، 4 [6]. جامعالبيان، مج1، ج 1، ص 288 [7]. التبيان، ج 1، ص131 [8]. جامع البيان، مج1، ج 1، ص 288 [9]. المنار، ج 1، ص258
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 64