اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 58

روايتى، خداوند پس از فانى كردن اين عالم، دوباره عالمى ديگر و زمينى ديگر مى‌آفريند؛ چنان كه پيش از اين نيز هزار هزار عالم و هزار هزار آدم آفريده‌است و ما در پايان آن عوالم و آن آدميان قرار داريم‌ [1] و از آن جا كه عقل اوّل، واسطه ايجاد نوع انسان، بلكه تمام انواع است، در اصطلاح عارفان به عقل اوّل كه همان روح محمدى صلى الله عليه و آله است، آدم حقيقى و آدم اوّل گفته شده و حديث نبوى (نخستين چيزى كه خداوند خلق كرد، نور من است) اشاره به آن دانسته شده است. [2] برخى نيز امام على عليه السلام را آدم اوّل دانسته و از آن حضرت نقل كرده‌اند كه فرمود: من آدم اوّل هستم؛ [3] چنان كه همه امامان عليهم السلام را آدم حقيقى دانسته‌اند. [4]
آفرينش آدم از خاك‌
آياتى از قرآن كه به موضوع آفرينش آدم پرداخته، خلقت او را از خاك (آل‌عمران/ 3، 59)، گِل (سجده/ 32، 7)، گِل چسبنده (صافات/ 37، 11)، گِل خشك (حجر/ 15، 28)، عصاره گِل (مؤمنون/ 23، 12) و گِل سياه و بدبو (حجر/ 15، 28) گزارش كرده است.
طبرسى مى‌گويد: اصل آدم از خاك بود «خَلَقَهُ مِن تُراب»؛ سپس آن را گِل كرد «خَلَقْتَه مِن طين»؛ آن‌گاه گِل را رها ساخت تا رنگش تغيير يافت و سست و نرم شد «مِن حَمَإٍ مَسنونٍ» و آن را واگذاشت تا خشك شود «مِن صَلصلٍ كَالفَخَّار»؛ پس بين آيات، تنافى وجود ندارد؛ چرا كه حالت‌هاى گوناگون آفرينش را بيان مى‌كند. [5]
از برخى روايات استفاده مى‌شود كه آدم را از آميختن خاك سفيد، سياه، سرخ، زرد و ... و خاك شور و شيرين و خشن و نرم و ... آفريده‌اند؛ از همين رو، فرزندان وى در رنگ و ويژگى‌هاى اخلاقى با يك‌ديگر تفاوت دارند. [6]

[1]. الخصال، ص 652
[2]. شرح فصوص الحكم، ص405- 406 و 408
[3]. شرح الاسماء، ص554
[4]. همان، ص 624
[5]. مجمع‌البيان، ج 6،ص 516؛ فتح‌القدير، ج 3، ص 130.
[6]. جامع‌البيان، مج1، ج 1، ص 308؛ التبيان، ج 1، ص 136؛ بحارالانوار، ج 11، ص 101، ح 6

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 58

صيغة PDF

شهادة

الفهرست